Στη σύγχρονη κοινωνία ο ρόλος της διαφήμισης στη ζωή του ανθρώπου είναι καθοριστικός, αφού καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή με πληθώρα διαφημιστικών μηνυμάτων. Παρόλο που εκ πρώτης όψεως τα διαφημιστικά μηνύματα μοιάζουν «αθώα», στην πραγματικότητα προβάλλουν συγκεκριμένες ιδεολογίες και πεποιθήσεις αναφορικά με τους ρόλους των δύο φύλων, τη γλώσσα και τις κοινωνικές νόρμες. Σε μια εποχή που τα περιστατικά της έμφυλης βίας και των κοινωνικών ανισοτήτων παρουσιάζονται ηχηρά στην καθημερινότητα είναι ανάγκη να καλλιεργηθεί η κριτική στάση των παιδιών απέναντι στην οπτική του κόσμου που τα Κείμενα Μαζικής Κουλτούρας αναπαριστούν και στις λανθάνουσες πεποιθήσεις που τα χαρακτηρίζουν.

Η διδακτική αξιοποίηση των διαφημίσεων εντός της σχολικής τάξης στο πλαίσιο των «Πολυγραμματισμών», είχε στόχο να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές/τριες και να αντιμετωπίσουν κριτικά τα κατασκευασμένα στερεότυπα, διερευνώντας τους ποικίλους γλωσσικούς και σημειωτικούς πόρους που αυτές αξιοποιούν, για να επιτύχουν τους εμπορικούς τους σκοπούς. Στο πλαίσιο της σύνδεσης του εξωσχολικού (κοινωνικού) περιβάλλοντος με το ενδοσχολικό (μαθησιακή διαδικασία) επιχειρήθηκε η Κριτική Ανάλυση Λόγου των διαφημιστικών μηνυμάτων.

Στο πρώτο στάδιο, της Τοποθετημένης πρακτικής, αφότου προηγήθηκε μια συζήτηση στην τάξη για τους ρόλους των δύο φύλων στην κοινωνία και τις ταυτότητές τους, ζητήθηκε από τα παιδιά να προσκομίσουν υλικό της επιλογής τους που κατά τη γνώμη τους εμπεριέχει στερεότυπα (π.χ. αγαπημένα τραγούδια, διαφημίσεις, αποσπάσματα από τηλεοπτικές εκπομπές κ.ά.). Χωρίστηκαν σε ομάδες και κατηγοριοποίησαν το υλικό τους με κριτήριο το είδος του, την εμφάνιση των στερεοτύπων σε εικόνα/γλώσσα, τη συχνότητά τους, το πόσο αντιληπτά γίνονταν με μια πρώτη «ανάγνωση» κ.τ.λ.

Στο δεύτερο στάδιο, της Ανοιχτής διδασκαλίας, υπό την καθοδήγηση της εκπαιδευτικού και με τη χρήση φύλλων εργασίας, κατέγραψαν τις παρατηρήσεις τους αναφορικά με το νόημα, τη γλώσσα και τους σημειωτικούς πόρους των κειμένων. Σχολίασαν την απεικόνιση των φύλων, τη χρήση των λέξεων και την ανάδυση των συναισθημάτων, τη λειτουργία του χιούμορ, της μουσικής, της εικόνας, και προσπάθησαν να εξηγήσουν τον λόγο που προβαίνουν οι παραγωγοί σε αυτές τις επιλογές.

Στα τελευταία στάδια, της Κριτικής Πλαισίωσης και της Μετασχηματισμένης Πρακτικής, εξήγαγαν τα συμπεράσματά τους σχολιάζοντας τις διαφημίσεις στο κοινωνικοπολιτισμικό τους πλαίσιο και κατέληξαν στο πώς αυτές επηρεάζουν την κοινή γνώμη και διαμορφώνουν τελικά τις κοινωνικές νόρμες φυσικοποιώντας στερεότυπα. Τέλος, ανασκεύασαν τα αρχικά κείμενα, παρήγαγαν πολυτροπικά κείμενα και παρουσιάσεις και γνωστοποίησαν τα ευρήματά τους.

Το ψηφιακό παιχνίδι «STOP…ΣΚΕΨΟΥ» είναι ένα παιχνίδι που αφορά την οδική ασφάλεια, τους κανόνες του κώδικα οδικής κυκλοφορίας καθώς και τη σήμανση. Οι παίκτες θα πρέπει να «ρίξουν» το ζάρι πατώντας πάνω του. Αυτός που θα φέρει τον μεγαλύτερο αριθμό, θα ξεκινήσει πρώτος. Υπάρχουν τρία πιόνια διαφορετικών χρωμάτων (ροζ, πράσινο, μπλε), τα οποία οι παίκτες θα πρέπει να τοποθετήσουν στην αφετηρία. Ανάλογα με τον αριθμό που θα φέρει ο παίκτης προχωράει τα εκάστοτε βήματα μπροστά. Τα κουτάκια περιλαμβάνουν ερωτήσεις και ο παίκτης θα πρέπει να διαλέξει τη σωστή απάντηση για να μπορέσει να συνεχίσει το παιχνίδι. Φυσικά, ενδέχεται να «πέσει» σε ποινές που του ζητούν να μείνει στην αφετηρία, να πάει στη φυλακή για συγκεκριμένο αριθμό γύρων ή να μείνει εκτός παιχνιδιού. Νικητής είναι ο παίκτης που θα φτάσει πρώτος στο τελευταίο κουτάκι με τον αριθμό 46. Τελειώνοντας, ο κάθε παίχτης μπορεί να εκτυπώσει «βεβαίωση επιτυχίας» για τη συμμετοχή του στο παιχνίδι.

Οδηγίες παιχνιδιού:

1. Επιλέξτε ένα από τα ψηφιακά πιόνια
2. Ρίξτε το ζάρι. Ξεκινάει πρώτος/πρώτη όποιος/όποια έχει το μεγαλύτερο αριθμό
3. Ανάλογα με τον αριθμό που θα φέρετε προχωρήστε τα τετράγωνα. 
4. Στα τετράγωνα που υπάρχει τριπλός ο αριθμός, επιλέξτε έναν από τους τρεις κάθε φορά. Οι άλλοι (ίδιοι) αριθμοί θα επιλεχθούν από τους άλλους παίχτες εφόσον φτάσουν στο ίδιο τετράγωνο.
5. Στην περίπτωση που επιστρέψετε σε τετράγωνο που έχετε ήδη απαντήσει, δε χρειάζεται να απαντήσετε ξανά.
6. Κερδίζει ο παίχτης που θα φτάσει πρώτος στον τερματισμό
7. Όλοι οι παίχτες μπορούν να κατεβάσουν τη βεβαίωση ολοκλήρωσης του παιχνιδιού.

Αριθμός παικτών : 3 (μπορούν να χωριστούν και σε 3 ισόποσες ομάδες.)

Ηλικιακό εύρος : 9 – 99

Επιρροές που αξιοποιήθηκαν για την κατασκευή του παιχνιδιού:

Η δημιουργία του παιχνιδιού «STOP…ΣΚΕΨΟΥ» εμπνεύστηκε από διάφορες πηγές, στο πλαίσιο των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων με θεματική την «Οδική Ασφάλεια». Πιο συγκεκριμένα οι μαθητές/τριες της Δ’ Δημοτικού:

• Κατέγραψαν τις ιδέες τους και τις σκέψεις τους για τη λέξη «κυκλοφορία» μέσω του brainstorming και μετέφεραν τις ιδέες αυτές σε εννοιολογικό χάρτη.
• Αξιοποίησαν το βιβλίο «Οι δικές μου συμβουλές» (http://edrive.yme.gov.gr/sites/default/files/ae1_kids_9-12.pdf)
• Επισκέφθηκαν το πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής
• Πήραν συνέντευξη από τον Πρόεδρο του Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων ατυχημάτων
• Έκαναν περίπατο στο κέντρο της πόλης και κατέγραψαν παραβάσεις και διάφορα προβλήματα σε συνεργασία με τη Δημοτική Αστυνομία
• Έστειλαν επιστολή στο Δήμαρχο και στους αρμόδιους φορείς

Οι παραπάνω επιρροές συνέβαλαν στη δημιουργία ενός παιχνιδιού που όχι μόνο διασκεδάζει, αλλά εκπαιδεύει και ευαισθητοποιεί τους παίκτες σχετικά με τη σημασία της οδικής ασφάλειας. Το επιτραπέζιο παιχνίδι δημιουργήθηκε από τους/τις μαθητές/τριες της Δ’ Δημοτικού στο διαδικτυακό εργαλείο Genial.ly.  

Εμπειρία που επιδιώκεται να αποκομίσει ο παίκτης/χρήστης:

Το ψηφιακό αυτό παιχνίδι έχει σκοπό όχι μόνο τη διασκέδαση αλλά και την εκμάθηση των βασικών κανόνων οδικής ασφάλειας. Τα παιδιά μπορούν να έρθουν σε μία πρώιμη επαφή με τη σήμανση, την ορθή κυκλοφορία των πεζών και αλλά και των οδηγών, καθώς και την τήρηση των κανόνων της οδικής ασφάλειας. Ο παιγνιώδης και πολυμορφικός τρόπος που δίνονται οι ερωτήσεις και οι ποινές, έχουν ως επακόλουθο ο παίκτης να εμπλέκεται ενεργά στην εξέλιξη του παιχνιδιού προσπαθώντας να διαπεράσει τα «εμπόδια» για να φτάσει στον τερματισμό.

Μαθησιακοί/διδακτικοί στόχοι που εξυπηρετεί:

• Γνωριμία και αναγνώριση των πινακίδων σήμανσης
• Αναγνώριση των κινδύνων και των εμποδίων κατά την πεζή πορεία
• Ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κανόνες οδικής ασφάλειας
• Κριτική επεξεργασία

Στο πλαίσιο της διαρκούς εξέλιξης των μαθητών και των μαθητριών μας, η σχολική μας μονάδα αποφάσισε να δράσει ενεργά προς όφελος του περιβάλλοντος και της εκπαίδευσης των μαθητών/τριών. Έτσι, ξεκίνησε τη λειτουργία του δικού της κήπου με στόχο τη σύνδεση των μαθητών/τριών με τη φύση και τις διαδικασίες φύτευσης και φροντίδας των φυτών. "Το περιβόλι των παιδιών" είναι ένας νέος χώρος του Σχολείου μας ο οποίος προορίζεται για όλους τους/τις μαθητές/τριες του σχολείου, ώστε να έχουν άμεση επαφή με τη φύση αλλά και τις διαδικασίες φύτευσης, σποράς, φροντίδας και συγκομιδής διάφορων καρπών.

Στο πλαίσιο των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων μέσω της θεματικής «Φροντίζω το Περιβάλλον», οι μαθητές/τριες της Γ’ και Ε’ Δημοτικού αντιμετώπισαν ένα από τα σημαντικότερα παγκόσμια θέματα, την κλιματική αλλαγή. Με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών τους, ενσωμάτωσαν την κατανόηση της κλιματικής αλλαγής στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Στόχου 13 της Βιώσιμης Ανάπτυξης και στήριξαν δράσεις που προωθούν αυτόν τον στόχο.

Παράλληλα, η συμμετοχή τους στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE Grin, υπό τον συντονισμό του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού "ΔΗΜΗΤΡΑ" και του Δήμου Ηρακλείου, έδωσε στα παιδιά την ευκαιρία να εφαρμόσουν τις γνώσεις τους για την κλιματική αλλαγή στην πράξη. Με τη φύτευση αρωματικών φυτών Κρήτης στο "Περιβόλι των παιδιών", συνέβαλαν ενεργά στη βελτίωση του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της τοπικής βιοποικιλότητας.

Με αυτές τις πρωτοβουλίες, οι μαθητές μας ανέδειξαν τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος και της δράσης για το κλίμα, δείχνοντας ότι η εκπαίδευση και η δράση πηγάζουν από τη βαθιά κατανόηση και τη συμμετοχή στην πράξη.

Η ανακύκλωση αποτελεί μια αποτελεσματική πρακτική που συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος και στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων. Μέσω της ανακύκλωσης, αντικείμενα και υλικά που θα μπορούσαν να καταλήξουν στα απορρίμματα αξιοποιούνται ξανά και μετατρέπονται σε νέα προϊόντα. Αυτό έχει θετικές επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον όσο και στην οικονομία.

Με τη χρήση ανακυκλώσιμων υλικών, επιτυγχάνεται η μείωση της χρήσης φυσικών πόρων και ενέργειας που απαιτούνται για την παραγωγή νέων υλικών. Τα ανακυκλώσιμα υλικά υποβάλλονται σε διαδικασίες επεξεργασίας σε ειδικά εργοστάσια ανακύκλωσης, με τα οποία μειώνεται η ανάγκη για εξόρυξη νέων πρώτων υλών.

Η Γ’, Ε’ και Στ’ Δημοτικού του σχολείου μας συμμετείχε όλη τη σχολική χρονιά στο εθνικό πρόγραμμα FOLLOWGREEN (πρόγραμμα ενημέρωσης - ευαισθητοποίησης για το περιβάλλον με έμφαση στην ανακύκλωση και την εξοικονόμηση ενέργειας) σε συνεργασία με το Δήμο Ηρακλείου και έλαβε μέρος στη μαθητική δράση με τίτλο: «Σχολική Εικαστική Δράση με τη Xρήση Aνακυκλώσιμων Yλικών», δημιουργώντας πρωτότυπες κατασκευές με τη χρήση ανακυκλώσιμων υλικών. Κουτιά από χαρτί, γυάλινα βαζάκια, πλαστικά μπουκάλια, φενιζόλ, πλαστικά καπάκια, σκεύη αλουμινίου, ρολά χαρτιού, χάρτινα υλικά, πλαστικά κεσεδάκια γιαουρτιού, μπουκάλια, χαρτόνια, εφημερίδες και μαρκοδόροι χρησιμοποιήθηκαν για τις κατασκευές.

Πιο συγκεκριμένα:

Η Γ΄ Δημοτικού κατασκεύασε μικρά αυτοκινητάκια, μολυβοθήκες, ένα λιβάδι γεμάτο λουλούδια, ένα λεωφορείο, έναν δρόμο, ένα αεροπλάνο και κηροπήγια.

Η Ε΄ Δημοτικού χρησιμοποιώντας μαρκαδόρους έφτιαξε την έναστρη νύχτα του Βίνσεντ βαν Γκογκ.

Η Στ’ Δημοτικού φαντάστηκε τον κόσμο χωρίς καυσαέρια. Μερικές καμινάδες που αντί για καυσαέρια βγάζουν πολύχρωμα λουλούδια.