ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ

Οι μαθητές του Λυκείου του μουσικού συνόλου «Μιούζικαλ και Μουσικής Κινηματογράφου» του Μουσικού Σχολείου Λάρισας, με αφορμή τις γνώσεις και τις εμπειρίες που αποκομίζουν από το μάθημα των μουσικών συνόλων Μουσικής Έκφρασης και Δημιουργίας (μάθημα στο Λύκειο), θέλησαν να εξερευνήσουν δημιουργικούς τρόπους σύνδεσης της μουσικής τους παιδείας με τους έντονους κοινωνικούς προβληματισμούς που τους απασχολούν. Ένας βαθύτερος προβληματισμός τους αφορούσε, επίσης, πώς μπορεί η σημερινή σύγχρονη εκπαίδευση να αποτελέσει έναν ουσιαστικό οδηγό, ικανό να καλλιεργήσει δεξιότητες, όχι μόνον σε επίπεδο γνώσεων, αλλά και στην ευρύτερη ανάπτυξη και ενίσχυση της συναισθηματικής και κοινωνικής τους νοημοσύνης λαμβάνοντας σαφή ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Με αυτόν τον κοινό προβληματισμό ως αφετηρία, οι μαθητές ανέπτυξαν μια σειρά από πρωτότυπες δράσεις, χρησιμοποιώντας τη Μουσική ως το βασικό τους «όχημα». Μέσα από αυτές τις δράσεις, επιδίωξαν να αναδείξουν τη μοναδική δύναμη της μουσικής στην προσέγγιση, την κατανόηση και την ευαισθητοποίηση γύρω από τα σημαντικά ζητήματα που απασχολούν τη σύγχρονη κοινωνία.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Η «σπίθα» που αποτέλεσε το αρχικό ερέθισμα και κινητοποίησε τη δημιουργικότητα της ομάδας ήταν μια ζωηρή συζήτηση για την ουσία της «συμπερίληψης». Με την υποστήριξη των εκπαιδευτικών τους, αυτή η έννοια έγινε το έναυσμα για έναν δυναμικό καταιγισμό ιδεών. Οι σκέψεις και οι προβληματισμοί των μαθητών πήραν μορφή μέσα από τη δημιουργία ενός εννοιολογικού χάρτη, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της συνεργατικής διαδικτυακής πλατφόρμας με το συνεργατικό web.2  εργαλείο Coggle.

Ψηφιακό υλικό που παρήχθη

https://coggle.it/diagram/Z7-WptUYg5UHdeN-/t/%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BB%CE%B7%CF%88%CE%B7/4405e7536981860b5992b3a19182231cfb5baac42831bdaed9d6fd7be56f077b

Αναπτύχθηκε με αυτόν τον τρόπο ένα πλούσιο και ιδιαίτερα ευρύ φάσμα εννοιών και αξιών που θεωρούνται θεμελιώδεις για τη σύγχρονη κοινωνία. Στη συνέχεια, οι μαθητές ενημερώθηκαν για τους 17 Παγκόσμιους Στόχους και ακολούθησαν γόνιμες συζητήσεις για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να συνδεθούν οι δικαιολογημένοι τους προβληματισμοί με αυτούς τους παγκόσμιους στόχους.  

Στο αμέσως επόμενο στάδιο, στράφηκαν στην αναζήτηση δημιουργικών τρόπων προσέγγισης αυτών των εννοιών, αξιοποιώντας τη μουσική και τις τέχνες ως ισχυρά μέσα έκφρασης και επικοινωνίας. Αυτή η προσέγγιση στόχευε στην αναβάθμιση της μαθησιακής εμπειρίας, προσδίδοντάς της μεγαλύτερη ποιότητα και ουσία.

Σε αυτό το πλαίσιο, και ακολουθώντας τη λογική τους σκέψη, οι μαθητές ανέπτυξαν μια σειρά δράσεων για την επίτευξη των στόχων τους για τους οποίους εργάστηκαν με αφοσίωση, ομαδικό και διερευνητικό πνεύμα. Η κάθε ολοκληρωμένη δράση αποτυπώθηκε στη συνέχεια στον εννοιολογικό χάρτη εμπλουτίζοντάς τον διαρκώς.

 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ

Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε στηρίχτηκε σε ένα αλληλεπιδραστικό πλαίσιο μάθησης και περιλάμβανε:

• την ανακαλυπτική μάθηση μέσα από την εξερεύνηση
• τη βιωματική , «ενεργητική» μάθηση
• την ενεργό συμμετοχή όλων των μελών της ομάδας σε κάθε στάδιο
• τη διερεύνηση, την καταγραφή και τη συζήτηση των προβληματισμών τους
• τη δημιουργικότητα και τον αυτοσχεδιασμό, ως βασικά εργαλεία αποτύπωσης της έκφρασης
• την διαθεματικότητα, επιδιώκοντας τη στενή σύνδεση της μουσικής με άλλες μορφές τέχνης, όπως ο χορός, η υποκριτική, η λογοτεχνία και τα εικαστικά, επιδιώκοντας ένα ολιστικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα
• την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης και της έκφρασης των συναισθημάτων που απορρέουν από αυτή
• την αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην εκπαιδευτική διαδικασία

ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ

• Δημιουργία ενός πρωτότυπου μιούζικαλ με τίτλο: «Ξαναγράφοντας τ’ αστέρια…» βασισμένο σε πρωτότυπο κείμενο καθηγήτριας Μουσικής του 8^ου Γυμνασίου Λάρισας. Σύνδεσμος:

  https://drive.google.com/file/d/1B65ZgnJsfkhGlSJsqIF7VFJ3ZbHWAZ4I/view?usp=drive_link

  Οι μαθητές του συνόλου Μιούζικαλ και Μουσικής Κινηματογράφου αναζήτησαν, ερμήνευσαν και χορογράφησαν μουσικά έργα τα οποία αναδείκνυαν τη βασική έννοια  που πραγματεύεται το κείμενο: την έννοια της «Συμπερίληψης». Ζητούμενο ήταν η αναγκαιότητα της ομαλής και εύρυθμης  συνύπαρξης όλων των μελών του κοινωνικού συνόλου δίχως διακρίσεις, με πυξίδα τον αλληλοσεβασμό και την ενσυναίσθηση. Μέσα από το μουσικό αυτό ταξίδι, οι μαθητές του συνόλου απέδειξαν πως τα άτομα με σωματική αδυναμία μπορούν «να ξαναγράψουν τ’ αστέρια», χαράσσοντας την δική τους ιστορία. Είναι αναγκαίο να μην υπάρχουν κοινωνικές ανισότητες και να αποδεχόμαστε την αξία και τη μοναδικότητα κάθε ατόμου δίχως βαρίδια  αποκλεισμών. Επίσης, ένα άλλο ζήτημα το οποίο αναδείχθηκε από τη συγκεκριμένη δράση είναι η ελευθερία στην επιλογή της επαγγελματικής μας πορείας, χωρίς έμφυλα στερεότυπα διατηρώντας, παράλληλα, αλώβητα τα όνειρά μας. (Σύνδεση με τους στόχους:  Ισότητα των φύλων, 10. Λιγότερες ανισότητες)
• Συμμετοχή στο βιωματικό σεμινάριο Μουσικοθεραπείας με τίτλο: «Η μουσική στην Ιατρική», το οποίο διοργανώθηκε από την Αναισθησιολογική Κλινική του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο πλαίσιο του μαθήματος «Αλγολογία και Ανακουφιστική/Παρηγορική Φροντίδα». Οι μαθητές του συνόλου του σχολείου, σε συνεργασία με τους φοιτητές της Ιατρικής, παρακολούθησαν το σεμινάριο, το οποίο επικεντρώθηκε στη σημασία της μουσικής στην ανακουφιστική και παρηγορική φροντίδα των ασθενών. Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να κατανοήσουν τις θεραπευτικές ιδιότητες και εφαρμογές της μουσικής στην Ιατρική, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανακούφιση και την ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών, ενώ στη συνέχεια, διδάσκοντες, φοιτητές και μαθητές ενώθηκαν σε μια συγκινητική χριστουγεννιάτικη δράση, τραγουδώντας τα κάλαντα στην είσοδο/υποδοχή του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, για τους ασθενείς, τους επισκέπτες και το προσωπικό του Νοσοκομείου. Κατόπιν, αντιπροσωπεία μικρής ομάδας μαθητών του συνόλου έψαλε τα κάλαντα πλησίον της Ογκολογικής Πτέρυγας. Οι μαθητές, μέσω αυτών των δράσεων, έκαναν ένα βήμα προς τη δική τους συναισθηματική αυτογνωσία. (Σύνδεση με τους  στόχους:  Καλή υγεία και Ευημερία, 17. Συνεργασία για τους στόχους)
• Διοργάνωση αφιερώματος με αφορμή την «Εθνική Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος» και της 80ής επετείου απελευθέρωσης του Άουσβιτς. Το ιδιαιτέρως συγκινητικό αφιέρωμα είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν όλοι οι μαθητές και ο Σύλλογος Διδασκόντων του Μουσικού Σχολείου Λάρισας. Προσκεκλημένη κεντρική ομιλήτρια ήταν η κ. Γεωργία Καραντώνα, Διευθύντρια της Ελληνικής Παιδικής Βιβλιοθήκης του Λονδίνου, η οποία με την εισήγησή της με τίτλο: «Ιστορίες παιδιών από την Ελλάδα και την Ευρώπη που σώθηκαν κατά το Ολοκαύτωμα: Η περίπτωση του ‘Kindertransport’», ανέδειξε μια αρκετά άγνωστη πτυχή της σκοτεινής εκείνης εποχής. Οι μαθητές αναζήτησαν και  διερεύνησαν μουσικά είδη που αφηγούνται την ιστορία και τα συναισθήματα ενός λαού όπως τα σεφαραδίτικα τραγούδια, τη μελοποιημένη ποίηση της Hannah Senesh και τη μουσική ‘Kletzmer’. Στην αρχή της εκδήλωσης μαθητές τάξεων πιάνου του σχολείου ερμήνευσαν ένα έργο για τέσσερα χέρια, προερχόμενο από τη μουσική ‘Kletzmer’, ένα είδος μουσικής της εβραϊκής πολιτιστικής παράδοσης της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, γνωστής για τους ζωντανούς και μελωδικούς ρυθμούς της με στοιχεία από τη ρωσική, ουγγρική και τσιγγάνικη μουσική. Κατόπιν, οι μαθητές/τριες των συνόλων «Μιούζικαλ και Μουσικής Κινηματογράφου» και «Κλασικής Κιθάρας» ερμήνευσαν σεφαραδίτικα τραγούδια, ένα πολύτιμο κομμάτι της παγκόσμιας μουσικής κληρονομιάς, γεμάτο μελωδίες και ιστορίες που διαχρονικά αφηγούνται την ιστορία ενός λαού και μελοποιημένη ποίηση της Hannah Senesh. Η σύνδεση του τελευταίου με τη μουσική και την ποίηση ανέδειξε τη δύναμη της τέχνης, η οποία εκτός από εργαλείο επικοινωνίας, λειτουργεί ενισχυτικά στην αφήγηση προσφέροντας επιπλέον βάθος και συναισθηματική ένταση. Οι μαθητές κατανόησαν  τα διαχρονικά μηνύματα και  εμπλούτισαν τις μουσικές συνθέσεις με χορογραφημένη κίνηση, η οποία απέδωσε ακόμη περισσότερο την ένταση των συναισθημάτων.  Ως παράλληλη δράση, μαθήτριες της ομάδας συμμετείχαν  στην παρουσίαση του βιβλίου «Graphic Novel και Ολοκαύτωμα: Διδακτικές προτάσεις και εφαρμογές για την Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση», που διοργανώθηκε από την Αντιδημαρχία Πολιτισμού Δήμου Λαρισαίων,  απαγγέλλοντας ποιήματα και εμβαθύνοντας στην τεράστια δύναμη της Λογοτεχνίας στη διάδοση των πανανθρώπινων αξιών της Ειρήνης, της Δικαιοσύνης και της Αρμονικής Συνύπαρξης των Λαών. (Σύνδεση με τους στόχους:  Λιγότερες ανισότητες, 16. Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί, 17. Συνεργασία για τους στόχους)
• Συμμετοχή και παρουσίαση του μουσικού μέρους του παραπάνω προγράμματος εμπλουτισμένου με θεατρικό δρώμενο, στο «Διήμερο Εκδηλώσεων Μνήμης για το Ολοκαύτωμα»:
• Στην κεντρική εκδήλωση για την Εθνική Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων & Ηρώων του Ολοκαυτώματος που διοργάνωσε η Περιφέρεια Θεσσαλίας με την Ισραηλιτική Κοινότητα Λάρισας, όπου κεντρικός ομιλητής ήταν ο συγγραφέας κ. Χρήστος Χωμενίδης.
• Στην αφιερωματική εκδήλωση με θέμα «Ολοκαύτωμα: Μια Παγκόσμια Οδύνη που Δίνει Αξία στη Ζωή και Απαιτεί την Ειρήνη», που διοργανώθηκε από τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λάρισας, την Ισραηλιτική Κοινότητα Λάρισας και την Περιφέρεια Θεσσαλίας