Στα πλαίσια εορτασμού της επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου σχεδιάσαμε το παρόν εκπ/κό σενάριο που είχε ως στόχο να φέρει τους μαθητές/τριες σε επαφή με την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου και να τους/τις ευαισθητοποιήσει σε θεμελιώδεις αξίες όπως η δημοκρατία, η ειρήνη και η δικαιοσύνη. Ειδικότερα, μέσα από τα ποιήματα «Το Κυκλάμινο» και «Κουβέντα με ένα λουλούδι» από τη συλλογή «18 Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας», οι μαθητές/τριες  γνώρισαν τη συμβολική δύναμη της φύσης και της απλότητας, κατανοώντας πως η ποίηση μπορεί να εκφράζει μηνύματα ειρήνης, ελευθερίας και δικαιοσύνης.

Επικεντρωθήκαμε στην ανάλυση του συμβολισμού του κυκλάμινου στα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου από τη συλλογή «18 Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας», η οποία γράφτηκε κατά την περίοδο της εξορίας του ποιητή. Μέσα από τη μελέτη του έργου, οι μαθητές διερεύνησαν πώς το κυκλάμινο αποκτά έναν ιδιαίτερο συμβολισμό:

• Την ομορφιά που ανθίζει μέσα στην αντιξοότητα: Το κυκλάμινο, ένα λουλούδι που συχνά φυτρώνει σε βραχώδη και άγονα εδάφη, αντιπροσωπεύει την ικανότητα της ζωής να θριαμβεύει ενάντια στις δυσκολίες.
• Αντοχή και ελπίδα: Παρά τη μικρότητά του, ανθίζει στα βράχια, συμβολίζοντας τη δύναμη του λαού να επιβιώνει και να αγωνίζεται ακόμα και στις πιο αντίξοες συνθήκες.
• Ταπεινότητα και ομορφιά: Όπως ο απλός άνθρωπος που αγωνίζεται για ιδανικά, το κυκλάμινο δεν είναι εντυπωσιακό, αλλά έχει μια εσωτερική δύναμη και ομορφιά.

Τα δύο αυτά ποιήματα, και συνολικά η συλλογή «18 Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας», γράφτηκαν σε μια δύσκολη περίοδο, αναδεικνύοντας την αισιοδοξία και την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.

Σε σχέση με τις έννοιες της δημοκρατίας, της ειρήνης και της δικαιοσύνης, το κυκλάμινο μπορεί να ερμηνευτεί ως εξής:

• Δημοκρατία: Το κυκλάμινο συμβολίζει τον αγώνα του απλού ανθρώπου ενάντια σε κάθε αδικία, υπενθυμίζοντας τη διαρκή προσπάθεια για ελευθερία, ισότητα και δικαιώματα.
• Ειρήνη: Η ευθραυστότητα του λουλουδιού τονίζει την ανάγκη για ειρηνική συνύπαρξη και δικαιοσύνη.
• Δικαιοσύνη: Η εικόνα του λουλουδιού που ανθίζει μέσα στις δυσκολίες υποδηλώνει την ελπίδα για μια κοινωνία όπου οι αγώνες δικαιώνονται.

Εξηγήσαμε πως όπως το κυκλάμινο μεγαλώνει σε δύσκολες συνθήκες, αλλά μεγαλώνει δυνατό αντέχει και ανθίζει, έτσι και οι άνθρωποι αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο.

Όπως το κυκλάμινο μεγαλώνει μέσα στις δυσκολίες, έτσι και οι άνθρωποι του Πολυτεχνείου πάλεψαν για έναν πιο δίκαιο κόσμο.

Ο Ρίτσος, με τη λιτή και γεμάτη συναίσθημα γλώσσα του, χρησιμοποιεί το κυκλάμινο ως ένα σύμβολο ελπίδας, δύναμης και αισιοδοξίας, καθιστώντας το συνδετικό κρίκο μεταξύ της φύσης και του διαρκούς αγώνα για έναν δικαιότερο κόσμο.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

1. Εισαγωγή στην προσωπικότητα του ποιητή

• Παρουσίαση εικόνων και σύντομη συζήτηση για τη ζωή του Γιάννη Ρίτσου.
• Αναφορά στις αξίες που διαπνέουν την ποίησή του (ειρήνη, δημοκρατία, δικαιοσύνη).

2. Ανάγνωση του ποιήματος «Το Κυκλάμινο»

• Ανάγνωση και δραματοποίηση του ποιήματος.
• Συζήτηση: «Τι συμβολίζει το κυκλάμινο;»

3. Δημιουργική Δραστηριότητα

• Τα παιδιά ζωγραφίζουν το κυκλάμινο και το συνδέουν με τα μηνύματα του ποιήματος.

• Δημιουργία και δραματοποίηση μιας ιστορίας εμπνευσμένης από το ποίημα «Το Κυκλάμινο».

• Φυτέψαμε κυκλάμινα στην αυλή μας με αφορμή τα ποιήματα του Γ. Ρίτσου “Κουβέντα μ’ ένα λουλούδι” και το “Κυκλάμινο” (Από τη συλλογή Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής Πατρίδας, 1968-1970)

4. Μουσική Δραστηριότητα

• Ακρόαση της μελοποιημένης εκδοχής του ποιήματος από τα «18 Λιανοτράγουδα της πικρής Πατρίδας».
• Τα παιδιά αυτοσχεδιάζουν κινήσεις και ρυθμούς εμπνευσμένα από τη μουσική.

5. Αναστοχασμός και Συμπέρασμα

• «Πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε το μήνυμα του ποιήματος στη ζωή μας;»

Τα παιδιά κατανοούν ότι η ποίηση μπορεί να μιλήσει για αξίες που κάνουν τον κόσμο καλύτερο!