Το προτεινόμενο διδακτικό σενάριο υλοποιήθηκε ως σχολική δράση «Ζωντανού Εργαστηρίου» (“Schools as Living Labs"-SALL) και ακολουθήθηκαν τα βήματα που προβλέπονται στα Ζωντανά Εργαστήρια.
Ως μεθοδολογία προκρίθηκαν η ομαδοσυνεργατική μέθοδος και η μέθοδος project, που παρέχουν ευκαιρίες καλλιέργειας κοινωνικών δεξιοτήτων, ανάπτυξης των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων και, κυρίως, προσαρμόζουν τη γνώση στα ενδιαφέροντα των παιδιών, δίνοντας τις ευκαιρίες για μέγιστο αποτέλεσμα στη μάθηση μέσα από την αξιοποίηση της ήδη υπάρχουσας γνώσης, η οποία και θα αποτελέσει την έναρξη της όλης προσπάθειας.
Το πόσο σημαντικό είναι να εμπλέκονται ενεργά οι μαθητές και οι μαθήτριες στην εκπαιδευτική διαδικασία όπως και το να ασχολούνται και να επιλύουν πραγματικά προβλήματα που αφορούν τη σχολική αλλά και την ευρύτερη τοπική κοινότητα είναι πλέον κοινώς παραδεκτό και τη λύση έρχονται να δώσουν τα «Zωντανά Eργαστήρια».
Το “Schools as Living Labs" (SALL) είναι ένα ευρωπαϊκό έργο που συγκεντρώνει γνώσεις και εμπειρία από δώδεκα χώρες, για να προτείνει μια νέα προσέγγιση για την Ανοικτή Εκπαίδευση και το Ανοικτό Σχολείο (Open Schooling).
Τα τέσσερα βήματα της μεθοδολογίας του ζωντανού εργαστηρίου είναι:
- Συν-δημιουργία: Προσδιορισμός αναγκών - Διατύπωση ιδεών από όλους τους συμμετέχοντες - Προσδιορισμός του ζητήματος.
- Εξερεύνηση: Εμβάθυνση σε κάποιες ιδέες - Προσδιορισμός κύριων ερωτήσεων ή στοιχείων που θα δοκιμαστούν - Ανάπτυξη λύσεων στον πραγματικό κόσμο - Αντιμετώπιση ανατροφοδότησης, απρόοπτων, νέων ερωτήσεων.
- Πειραματισμός: Δοκιμή του πρωτοτύπου ή σεναρίου στον πραγματικό κόσμο.
- Αξιολόγηση: Ανάλυση των αποτελεσμάτων του πειραματισμού για την επικύρωση ή τη βελτίωση της λύσης.
Τα τρία απαραίτητα χαρακτηριστικά μιας σχολικής δράσης ζωντανού εργαστηρίου:
- Πραγματικό ζήτημα - πραγματική λύση, με αξιοποίηση της προσωπικής εμπειρίας των συμμετεχόντων.
- Συν-δημιουργία, με συμμετοχή όλων των κοινωνικών παραγόντων που επηρεάζονται.
- Γρήγορη ανάπτυξη πρωτοτύπου, με τις ιδέες να εφαρμόζονται στην πράξη και να δοκιμάζονται άμεσα.
Το σενάριο υλοποιήθηκε σε 10 διδακτικές ώρες, στη διάρκεια του Α’ τριμήνου κατά το σχολικό έτος 2021-2022 από την Ε΄ τάξη του Δημοτικού Σχολείου Σταυρακίου Ιωαννίνων και εντάχθηκε στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων. Η ενασχόληση των μαθητών με το ζήτημα επεκτάθηκε και σε χρόνο εξωδιδακτικό (διαλείμματα, απογεύματα κλπ)
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΦΡΟΝΤΙΖΩ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Υποθεματική: 1. Οικολογία
Λέξεις κλειδιά: οικολογική συνείδηση, κλιματική αλλαγή, 17 ΠΣΒΑ, ανακύκλωση, τεχνολογία περιβάλλοντος και βιώσιμη ανάπτυξη, αειφορία, κυκλική οικονομία.
Ωστόσο μπορεί να διαφοροποιηθεί σε διάρκεια ανάλογα με τη συμμετοχή και το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών καθώς και τον σχεδιαστικό προσανατολισμό των εκπαιδευτικών σε κάθε τάξη.
---------------
Αναλυτικά τα στάδια υλοποίησης του σεναρίου μπορείτε να δείτε στο επισυναπτόμενο έγγραφο.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του σχεδίου, τα παιδιά επέδειξαν ιδιαίτερο ενθουσιασμό και συμμετείχαν με ζήλο σε όλα τα στάδια εξέλιξής του ενώ αφιέρωσαν ικανό χρόνο εκτός τάξης και μέρος του ελεύθερου χρόνου τους.
Τους δόθηκε η δυνατότητα να εκφραστούν με πολλούς τρόπους και να συμμετέχουν στην ομάδα τους αλλά και στην ολομέλεια της τάξης.
Ιδιαίτερα ενθουσιάστηκαν με τους ρόλους που ανέλαβαν και χάρηκαν με τα αποτελέσματα των προσπαθειών τους. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν και τα ενθαρρυντικά σχόλια των συμμαθητών τους από όλες τις τάξεις.
Οι γονείς αξιολόγησαν με ερωτηματολόγιο τη συμμετοχή των παιδιών τους ενώ οι εκπαιδευτικοί σε συνάντηση εργασίας επεξεργάστηκαν τα στοιχεία αξιολόγησης παιδιών και γονέων και αναστοχάστηκαν στην εκπαιδευτική διαδικασία. Μαθητές, εκπαιδευτικοί, κοινωνικοί φορείς και η διεύθυνση του σχολείου εξέφρασαν, με ερωτηματολόγια, τις απόψεις τους για το πρόγραμμα SALL “Schools as Living Labs".
Στο προτεινόμενο διδακτικό σενάριο εφαρμόσαμε τις αρχές του Ζωντανού Εργαστηρίου και τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά. Οι μαθητές/τριες συμμετείχαν με μεγάλο ενθουσιασμό στο πρόγραμμα και αφιέρωσαν αρκετό από τον προσωπικό τους χρόνο για τις δράσεις. Επίσης μοντελοποίησαν το πρωτότυπο που δημιούργησαν και αφού είδαν στην πράξη πολύ σημαντική βελτίωση στη διαχείριση των απορριμμάτων στη σχολική μονάδα συνολικά, θέλησαν να μεταφέρουν αυτή την εμπειρία και τη γνώση και έξω από το σχολείο. Με επιστολή τους προς το Δημοτικό Συμβούλιο του δήμου Ιωαννιτών πρότειναν τη δημιουργία «πράσινων γωνιών» σε κάθε συνοικία της πόλης και σε κάθε σχολική μονάδα, αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό την ιδιαίτερα σημαντική αξία της διαχείρισης των απορριμμάτων που έχει άμεσο αντίκτυπο στην προστασία του περιβάλλοντος και των διαθέσιμων πόρων του πλανήτη. Έτσι, τα σκουπίδια και η σωστή διαχείρισή τους μπορούν από ένα μεγάλο πρόβλημα να μετατραπούν σε μια μεγάλη ευκαιρία για τα σχολεία, για τις τοπικές κοινωνίες αλλά και τον πλανήτη γενικότερα.
