8ο Γυμνάσιο Κοζάνης

Το τμήμα Β2 του 8^ου Γυμνασίου Κοζάνης υλοποιεί πρόγραμμα σχολικών δραστηριοτήτων τη σχολική χρονιά 2020-21, με τίτλο «Γυναίκα και απλήρωτη εργασία». Πρόκειται για την εργασία που παρέχουν οι γυναίκες όταν φροντίζουν το νοικοκυριό, τα παιδιά και τους ηλικιωμένους. Το πρόγραμμα συνδέεται με τον 5^ο από τους 17 παγκόσμιους στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη, που αναφέρεται στην ισότητα των φύλων. Πιο συγκεκριμένα συνδέεται με τον στόχο 5.4: "Αναγνώριση και εκτίμηση της μη αμειβόμενης φροντίδας και οικιακής εργασίας, μέσω της παροχής δημόσιων υπηρεσιών, υποδομών και πολιτικών κοινωνικής προστασίας, και της προαγωγής της κοινής ευθύνης μέσα σε ένα νοικοκυριό και στην οικογένεια, ανάλογα με τις εκάστοτε εθνικές ιδιαιτερότητες".

Βασική ευαισθητοποίηση:

1. Τι εννοούμε όταν λέμε μη αμειβόμενη (απλήρωτη) εργασία φροντίδας; Ποιες εργασίες εννοούμε;
2. Ποιος και σε τι ποσοστό κάνει αυτή την εργασία στην Ελλάδα; Οι γυναίκες ή οι άνδρες και σε τι ποσοστό;
3. Τι ισχύει στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης; Στον υπόλοιπο κόσμο;
4. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι εργαζόμενες γυναίκες είναι αυτές που επωμίζονται κατά κύριο λόγο τις εργασίες φροντίδας. Ποιες είναι οι συνέπειες για τις ίδιες;
5. Το ζήτημα της απλήρωτης εργασίας φροντίδας είναι προσωπικό; Δηλαδή θα πρέπει να το λύσει ο καθένας και η καθεμία στο σπίτι; Ή μήπως είναι θέμα του κράτους;
6. Ποιες λύσεις μπορούν να δοθούν, έτσι ώστε οι γυναίκες (είτε εργαζόμενες είτε όχι) να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες προσωπικής και επαγγελματικής εξέλιξης;

Η ανάγκη εναρμόνισης της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής (work-life balance) είναι κοινό πρόβλημα των δύο φύλων; Με τον όρο εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής εννοούμε πως τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες είναι αναγκαίο να διαδραματίσουν πολλαπλούς ρόλους ως εργαζόμενοι/ες και ως φροντιστές/στριες του σπιτιού και της οικογένειας και οι ρόλοι αυτοί δεν μπορεί να εξακολουθούν να συγκρούονται μεταξύ τους. Ο όρος αυτός αναφέρεται στην ισόρροπη και ισότιμη συμμετοχή τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας στις οικογενειακές ευθύνες, κατά τρόπο ώστε να επιτρέπεται και στους δύο να ανταποκρίνονται στις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις, αλλά και να αξιοποιούν στον εργασιακό χώρο τη δημιουργικότητα και τις δεξιότητές τους

Βασικά στοιχεία: Από το μαγείρεμα και το καθάρισμα, μέχρι τη λήψη νερού και καυσόξυλων ή τη φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων, οι γυναίκες πραγματοποιούν τουλάχιστον δυόμισι φορές περισσότερη άμισθη εργασία νοικοκυριού και φροντίδας από τους άνδρες. Ως αποτέλεσμα, έχουν λιγότερο χρόνο να ασχοληθούν με την αμειβόμενη εργασία, ή να εργαστούν περισσότερες ώρες, συνδυάζοντας αμειβόμενη και μη αμειβόμενη εργασία. Η μη αμειβόμενη εργασία των γυναικών επιδοτεί το κόστος της φροντίδας που συντηρεί οικογένειες, υποστηρίζει οικονομίες και συχνά συμπληρώνει την έλλειψη κοινωνικών υπηρεσιών. Ωστόσο, σπάνια αναγνωρίζεται ως «εργασία». Η μη αμειβόμενη φροντίδα και η οικιακή εργασία εκτιμώνται στο 10 και 39 τοις εκατό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.

Κύριος στόχος λοιπόν του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας (μαθητές/τριες, γονείς/κηδεμόνες, εκπαιδευτικοί) απέναντι στον στόχο 5.4 από τους 17 Παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.  

Επιμέρους στόχοι:

1. Να κατανοήσουν οι μαθητές/τριες ποια είναι η άμισθη εργασία και ποιες είναι οι συνέπειές της στη ζωή των γυναικών
2. Να αναδειχτούν και να καταπολεμηθούν τα έμφυλα στερεότυπα που συνδέονται με την άμισθη εργασία
3. Να αναγνωριστεί η συμβολή των γυναικών στην κοινωνία και την οικονομία

Βασική μεθοδολογία:

• Καταιγισμός ιδεών (συζήτηση) στην ολομέλεια των μαθητών/τριών και μελέτη περίπτωσης
• Χωρισμός σε ομάδες (ομαδοσυνεργατική μάθηση)
• Αξιοποίηση των ΤΠΕ για την αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο. Δημιουργήθηκε παρουσίαση (powerpoint) με βασικές πληροφορίες για το υπό διερεύνηση θέμα. Παραδοτέο 1.
• Δημιουργήθηκε ερωτηματολόγιο με θέμα «Διαμοιρασμός των εργασιών φροντίδας» το οποίο απεστάλη σε όλη τη σχολική κοινότητα. Το ερωτηματολόγιο αποτελείται από 28 ερωτήσεις που διερευνούν ποιος/α αναλαμβάνει στο σπίτι τις εργασίες φροντίδας. Ελήφθησαν 100 απαντήσεις. Παραδοτέο 2: https://forms.gle/7s5ENJmGHS35yFfh9
• Δημιουργήθηκε δημοσκόπηση για την αποτύπωση γνώμης. Δύο ερωτήσεις: 1. Πιστεύετε ότι όποιος/α αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου τις εργασίες φροντίδας του σπιτιού και των παιδιών δικαιούται να λαμβάνει από την πολιτεία ένα επίδομα; Το 72,5% των ερωτηθέντων απάντησε "Ναι" ενώ το υπόλοιπο 27,5% απάντησε "Όχι". 2. Πιστεύετε ότι η γυναίκα στη σύγχρονη οικογένεια είναι επιβαρυμένη με πολλαπλές υποχρεώσεις; Το 90% των ερωτηθέντων απάντησε "Ναι" ενώ το υπόλοιπο 10% απάντησε "Όχι". Ελήφθησαν συνολικά 120 απαντήσεις. Παραδοτέο 3: https://forms.gle/o7niQ15sUfJtRcDD9
• Δημιουργήθηκε αφίσα ευαισθητοποίησης. Παραδοτέο 4.

Ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε την πραγματοποίηση μιας δράσης ευαισθητοποίησης των πολιτών στην κεντρική πλατεία της πόλης με το μοίρασμα ενός ενημερωτικού φυλλαδίου. Όμως, λόγω της παρατεταμένης καραντίνας αυτό δεν ήταν εφικτό. Για τον λόγο αυτό αλλάξαμε σχέδια και πραγματοποιήσαμε τα εξής:

1. Μετά την επεξεργασία των απαντήσεων στα ερωτηματολόγια, αναρτήθηκαν τα αποτελέσματα στην ιστοσελίδα του σχολείου και στη σελίδα του σχολείου στο Facebook
2. Οι μαθητές και οι μαθήτριες όλου του σχολείου ενημερώθηκαν διαδικτυακά στη διάρκεια δύο διδακτικών ωρών μέσω της πλατφόρμας webex την τελευταία μέρα λειτουργίας των σχολείων πριν τις πασχαλινές διακοπές (23 Απριλίου 2021)
3. Εστάλη δελτίο τύπου στα τοπικά ΜΜΕ

Το πρόγραμμα θα παρουσιαστεί στη διαδικτυακή (πιθανότατα) ημερίδα διάχυσης των αποτελεσμάτων υλοποίησης σχολικών προγραμμάτων, όπως γίνεται κάθε χρόνο στο τέλος των μαθημάτων. Δεσμευόμαστε, ακόμη, ότι θα πραγματοποιήσουμε τη δράση ευαισθητοποίησης στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης αμέσως μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες.

Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με τη συνεργασία όλων των μελών της σχολικής κοινότητας (μαθητές/τριες, γονείς/κηδεμόνες, εκπαιδευτικοί). Ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε την υλοποίηση δράσης ευαισθητοποίησης με τη συνεργασία του Δήμου Κοζάνης στην κεντρική πλατεία της πόλης αλλά δεν κατέστη εφικτό λόγω των συνθηκών.