Το πρόγραμμα "Πάρε Θέση" είναι ένα καινοτόμο εκπαιδευτικό σενάριο που συνδυάζει θεωρητική γνώση, βιωματικές δραστηριότητες, τεχνολογικά εργαλεία και δημιουργική έκφραση, με σκοπό την ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με τον διαδικτυακό εκφοβισμό. Οι μαθητές, μέσα από εκτενή συζήτηση, παιχνίδια ρόλων, ψηφιακά εργαλεία και καλλιτεχνική δημιουργία, ανέλυσαν τη δυναμική του εκφοβισμού και τη στάση των παρατηρητών, διερευνώντας πώς μπορούν να παρέμβουν σε τέτοιες καταστάσεις.
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς, ενώ παράλληλα εφαρμόστηκε και στο 20ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς, όπου το δεύτερο στάδιο διαμορφώθηκε διαφορετικά.
1ο Στάδιο: Κατανόηση του Διαδικτυακού Εκφοβισμού
Η διαδικασία ξεκίνησε με εκπαιδευτικές παρουσιάσεις στο Quizizz, όπου οι μαθητές:
- Αναγνώρισαν τι είναι ο διαδικτυακός εκφοβισμός και ποιες μορφές μπορεί να πάρει (Link).
- Μελέτησαν την ιστορία της Αντιγόνης, αναλύοντας τον ρόλο του παρατηρητή και τις συναισθηματικές και κοινωνικές προεκτάσεις της αδράνειας (Link).
- Εμβάθυναν στους τύπους εκφοβισμού και στις στρατηγικές αντιμετώπισής του μέσα από βιωματικά παραδείγματα (Link).
Για να γίνει η εμπειρία βιωματική, οι μαθητές συμμετείχαν σε δραματοποίηση ρόλων (θύτης – θύμα – παρατηρητής), όπου ένιωσαν στην πράξη τη δυσκολία λήψης απόφασης και συζήτησαν γιατί είναι πιο δύσκολο να αντιδράσουμε απ’ όσο νομίζουμε στη θεωρία.
2ο Στάδιο: Δημιουργία Τραγουδιού – Καλλιτεχνική Έκφραση ενάντια στον Εκφοβισμό
Στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς, οι μαθητές προχώρησαν στη δημιουργία του τραγουδιού "Πάρε Θέση", το οποίο αποτελεί τη μουσική τους απάντηση στον εκφοβισμό.
- Συγγραφή στίχων: Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και έγραψαν στίχους, βασισμένους σε πραγματικές καταστάσεις εκφοβισμού. Μετά από πολλές προτάσεις και ανατροφοδότηση, κατέληξαν σε έναν ενιαίο στίχο με ισχυρό κοινωνικό μήνυμα.
- Μουσική Παραγωγή με Τεχνητή Νοημοσύνη: Χρησιμοποιήθηκε Suno AI, μέσω του οποίου οι μαθητές πειραματίστηκαν με διαφορετικά μουσικά στυλ και επέλεξαν εκείνο που αντιπροσώπευε καλύτερα το μήνυμα του τραγουδιού.
- Ηχογράφηση & Επεξεργασία: Στο σχολείο, οι μαθητές ηχογράφησαν δεύτερες φωνές και επεξεργάστηκαν τον ήχο με Audacity, μαθαίνοντας βασικές αρχές μίξης και παραγωγής μουσικής.
3ο Στάδιο: Δημιουργία Βίντεο – Οπτικοποίηση του Μηνύματος
Το τελικό βίντεο δημιουργήθηκε στο Canva for Education και αποτελεί συνδυασμό γραφικής αφήγησης, animation και AI-generated περιεχομένου.
- Οι μαθητές χρησιμοποίησαν Cartoonify, μετατρέποντας τον εαυτό τους σε ψηφιακούς χαρακτήρες, ώστε να γίνουν οι πρωταγωνιστές της ιστορίας.
- Δημιούργησαν σκηνές και κινούμενα κείμενα, ώστε το μήνυμα να είναι άμεσο και ελκυστικό.
- Αναζήτησαν και ενσωμάτωσαν εικόνες παραγόμενες από AI για την αισθητική ενίσχυση του βίντεο.
- Πέρασαν πολλές ώρες επεξεργασίας και συγχρονισμού για να δημιουργηθεί ένα δυναμικό αποτέλεσμα.
Εναλλακτική Προσέγγιση στο 20ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς
Στο 20ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς, οι μαθητές ακολούθησαν το ίδιο 1ο στάδιο και στη συνέχεια, αντί για μουσική παραγωγή, δημιούργησαν ένα διαδραστικό βίντεο στο Canva for Education, όπου ο θεατής καλείται να αποφασίσει τη συνέχεια της ιστορίας.
- Το βίντεο παρουσιάζει διαφορετικά σενάρια παρέμβασης του παρατηρητή σε ένα περιστατικό διαδικτυακού εκφοβισμού.
- Ανάλογα με την επιλογή του θεατή, η ιστορία παίρνει διαφορετική εξέλιξη, επιτρέποντας στους μαθητές να κατανοήσουν τις συνέπειες κάθε απόφασης.
- Μέσα από τη διάδραση, οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν εικονικά διαφορετικούς τρόπους παρέμβασης και να συζητήσουν ποια επιλογή είναι πιο αποτελεσματική.
Δείτε έδω το διαδραστικό βίντεο.
Η διαφοροποίηση αυτή αποδεικνύει ότι το "Πάρε Θέση" είναι ένα ευέλικτο εκπαιδευτικό σενάριο, που μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες κάθε μαθητικής κοινότητας.
Αναστοχασμός & Αντίκτυπος
Στο τέλος, έγινε αναστοχασμός μέσα από συζήτηση, όπου οι μαθητές περιέγραψαν πώς άλλαξε η οπτική τους για τον διαδικτυακό εκφοβισμό. Δημιούργησαν προτάσεις δράσεων για την αντιμετώπισή του και κατανόησαν ότι η παρέμβαση του παρατηρητή μπορεί να κάνει τη διαφορά.
- Το τραγούδι και το βίντεο του 2ου Δημοτικού Σχολείου έδωσαν στους μαθητές τη δυνατότητα να εκφραστούν δημιουργικά και να μεταφέρουν το μήνυμά τους μέσω της τέχνης.
- Το διαδραστικό βίντεο του 20ου Δημοτικού Σχολείου ενίσχυσε την κριτική σκέψη και τη λήψη αποφάσεων σε θέματα εκφοβισμού.
Το "Πάρε Θέση" δεν είναι απλώς ένα σχολικό project. Είναι ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που μετατρέπει τη θεωρητική γνώση σε δράση και εμπνέει τους μαθητές να γίνουν φορείς αλλαγής.
Το πρόγραμμα "Πάρε Θέση" είχε βαθιά επίδραση στους μαθητές, τόσο σε επίπεδο γνώσεων, όσο και σε προσωπικό και συναισθηματικό επίπεδο. Η υλοποίησή του σε δύο διαφορετικά σχολεία ανέδειξε την προσαρμοστικότητά του και έδωσε τη δυνατότητα σε περισσότερους μαθητές να συμμετάσχουν και να αναπτύξουν ουσιαστικές δεξιότητες και στάσεις.
✔ Αλλαγή νοοτροπίας & ενσυναίσθηση
- Οι μαθητές κατανόησαν τις ψυχολογικές πιέσεις που βιώνει ο παρατηρητής και προβληματίστηκαν για τους τρόπους αντίδρασης.
- Μέσα από τη δραματοποίηση ρόλων και τη συζήτηση, ανέπτυξαν στρατηγικές παρέμβασης και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στο να παίρνουν θέση ενάντια στον εκφοβισμό.
✔ Εμβάθυνση στη γνώση του διαδικτυακού εκφοβισμού
- Οι μαθητές όχι μόνο κατανόησαν τι είναι ο διαδικτυακός εκφοβισμός, αλλά πλέον μπορούν να τον αναγνωρίζουν, να αναλύουν καταστάσεις και να προτείνουν λύσεις για την αντιμετώπισή του.
- Η προσέγγιση μέσω του διαδραστικού βίντεο στο 20ο Δημοτικό Σχολείο τους επέτρεψε να δοκιμάσουν εικονικά τις επιλογές τους και να συζητήσουν τις συνέπειες διαφορετικών αποφάσεων.
✔ Δημιουργική έκφραση ως εργαλείο εκπαίδευσης & κοινωνικής αλλαγής
- Το τραγούδι και το βίντεο αποτέλεσαν μέσα έκφρασης και διαμαρτυρίας ενάντια στον εκφοβισμό, δείχνοντας στους μαθητές ότι η τέχνη μπορεί να μεταδώσει δυνατά κοινωνικά μηνύματα.
- Η δημιουργία ενός διαδραστικού βίντεο έδωσε στους μαθητές μια βιωματική εμπειρία επιλογών και συνεπειών, ενισχύοντας την κριτική τους σκέψη.
✔ Ανάπτυξη ψηφιακών και τεχνολογικών δεξιοτήτων
- Οι μαθητές εξοικειώθηκαν με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία όπως Quizizz, Suno AI, Canva for Education, Cartoonify, Audacity, αναπτύσσοντας δεξιότητες δημιουργίας ψηφιακού περιεχομένου.
- Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης για μουσική και εικόνες τους έδωσε μια πρακτική εμπειρία πάνω στις νέες τεχνολογίες και την εκπαιδευτική τους αξιοποίηση.
✔ Μακροπρόθεσμος αντίκτυπος
- Οι μαθητές δημιούργησαν ένα έργο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εκπαιδευτικό υλικό για επόμενες τάξεις.
- Το βίντεο και το τραγούδι μπορούν να αξιοποιηθούν σε εκστρατείες ενημέρωσης κατά του εκφοβισμού.
- Οι μαθητές ανέφεραν ότι το πρόγραμμα τους άλλαξε τη στάση τους απέναντι στον εκφοβισμό, κάνοντάς τους πιο συνειδητοποιημένους και προετοιμασμένους να αναλάβουν δράση.
✔ Συνολική Εκπαιδευτική Εμπειρία
Το "Πάρε Θέση" δεν ήταν μια απλή δραστηριότητα, αλλά μια εκπαιδευτική εμπειρία με μακροχρόνια επίδραση, που έδωσε στους μαθητές φωνή, γνώση και εργαλεία δράσης απέναντι στον διαδικτυακό εκφοβισμό.
Η επιτυχία του προγράμματος στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς και η παράλληλη εφαρμογή του στο 20ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς δείχνουν ότι το εκπαιδευτικό αυτό σενάριο μπορεί να προσαρμοστεί και να αξιοποιηθεί από διαφορετικές σχολικές κοινότητες, ενισχύοντας την ενσυναίσθηση, τη δράση και την κοινωνική υπευθυνότητα.
Το πρόγραμμα "Πάρε Θέση" σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε εξ ολοκλήρου από την εκπαιδευτική ομάδα του 2ου Δημοτικού Σχολείου Καλαμαριάς, χωρίς τη συνεργασία εξωτερικών φορέων. Παράλληλα, το πρώτο στάδιο του προγράμματος εφαρμόστηκε και στο 20ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς, όπου το δεύτερο στάδιο προσαρμόστηκε σε διαδραστικό βίντεο.
Ωστόσο, η υλοποίηση του προγράμματος βασίστηκε στην αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων, τα οποία έδωσαν στους μαθητές τη δυνατότητα να πειραματιστούν, να εκφραστούν δημιουργικά και να αναπτύξουν ψηφιακές δεξιότητες. Συγκεκριμένα:
- Quizizz για την ανάπτυξη διαδραστικών παρουσιάσεων και την κατανόηση του φαινομένου του διαδικτυακού εκφοβισμού.
- Suno AI για τη σύνθεση μουσικής με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης, επιτρέποντας στους μαθητές να πειραματιστούν με διάφορα μουσικά στυλ.
- Canva for Education & Cartoonify για τη δημιουργία και την οπτικοποίηση του μηνύματος, μετατρέποντας τους μαθητές σε πρωταγωνιστές του έργου.
- Audacity για ηχογραφήσεις και μίξη ήχου, ενισχύοντας την εμπειρία της μουσικής παραγωγής.
- Τεχνητή νοημοσύνη για παραγωγή εικόνων, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για τον καλλωπισμό του βίντεο και την αισθητική του ενίσχυση.
Παρόλο που δεν υπήρξε άμεση συνεργασία με εξωτερικούς φορείς, το "Πάρε Θέση" βασίστηκε σε σύγχρονα εκπαιδευτικά εργαλεία, ενισχύοντας τη διαθεματική και τεχνολογικά υποστηριζόμενη μάθηση.
