Πολυαισθητηριακή Εκπαίδευση: Η εκπαίδευση αλλιώς...

menu
Εφαρμοσμένα σενάρια/καινοτόμα προγράμματα
Η πολυαισθητηριακή εκπαίδευση, προϋποθέτει ειδικούς διαμορφωμένους, άνετους και ευρύχωρους χώρους όπου κυριαρχούν τα χρώματα και τα οπτικά-απτικά αντικείμενα. Στο χώρο αυτό, επιτυγχάνεται η διέγερση όλων των αισθήσεων που ενεργοποιούν την διαδικασία για μία πιο ευχάριστη μάθηση. Ο χώρος στον οποίο εκπαιδεύονται οι μαθητές με αναπηρία του σχολείου μας, αποτελείται από πέντε αίθουσες διαφορετικού χρώματος η κάθε μία. Κάθε χρώμα έχει τη σημασία του σύμφωνα με τους διεθνείς χρωματικούς κανόνες. Στις συγκεκριμένες αίθουσες έχουν επιλεγεί τα χρώματα: Μαύρο, Λευκό, Κόκκινο, Πράσινο, Κίτρινο. Σε κάθε χώρο υπάρχουν διαφορετικά αισθητηριακά αντικείμενα προσαρμοσμένα στις χρωματικές απαιτήσεις. Στο Μαύρο δωμάτιο υπάρχουν οπτικές ίνες οι οποίες αλλάζουν χρώμα ανάλογα την επιθυμία του μαθητή και στήλες διάφανες με νερό οι οποίες επίσης αλλάζουν χρώμα, πατώντας απλώς ένα κουμπί. Στο πάτωμα δημιουργείται ένας έναστρος ουρανός όπου τα αστέρια μπορούν επίσης να αλλάξουν το χρώμα τους. Στο Λευκό δωμάτιο υπάρχουν δύο στρώματα με νερό, το ένα κρύο και το άλλο χλιαρό όπου ο μαθητής μπορεί να ξαπλώσει και η θερμοκρασία του υδροστρώματος να επιδράσει στο σώμα του και να τον χαλαρώσει. Υπάρχει μία κουβέρτα βαρύτητας της οποίας η ομοιόμορφη πίεση που ασκεί στο σώμα λόγω του βάρους της -οι εργοθεραπευτές την ονομάζουν βαθιά απτική πίεση - είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι βοηθάει το νευρικό σύστημα να χαλαρώσει και να περάσει από το συμπαθητικό νευρικό σύστημα στο παρασυμπαθητικό. Αποτελεί δε βασικό πολυαισθητηριακό αντικείμενο για τα άτομα με αυτισμό τα οποία δεν δέχονται πιέσεις ή έχουν προβλήματα στην ποιότητα ύπνου. Επίσης, μεγάλοι βιντεοπροτζέκτορες οροφής προβάλλουν χρωματικές παραστάσεις ανάλογα την επιθυμία του μαθητή. Στο Πράσινο δωμάτιο είναι τοποθετημένο ένα μεγάλο υδρόστρωμα με ηχεία στο εσωτερικό του τα οποία πάλλονται όταν βάζουμε έντονη μουσική. Είναι κατάλληλο για άτομα με προβλήματα ακοής τα οποία νιώθουν τις δονήσεις του όταν η μουσική είναι έντονη. Στο κόκκινο δωμάτιο έχει τοποθετηθεί μία αιώρα η οποία κινείται όπως θέλει ο μαθητής. Η αιώρα αυτή θυμίζει με την πλάγια κίνησή της την κούνια ενός μωρού, κάτι το οποίο βοηθάει στην εκπαιδευτική διαδικασία. Επίσης, ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να στροβιλιστεί (ο στροβιλισμός παρατηρείται έντονα σε άτομα με αυτισμό). Τέλος, το κίτρινο δωμάτιο είναι το δωμάτιο της «εκτόνωσης», δηλαδή έχει διάφορα πολυαισθητηριακά αντικείμενα όπως επιδαπέδιο πιάνο, στρώματα νερού και μία πισίνα με μπαλάκια όπου ο μαθητής τη χρησιμοποιεί κυρίως για χαλάρωση αν και εκπαιδευτικά χρησιμοποιείται για μάθημα κυρίως των μαθηματικών και της λογοθεραπείας.
Ο χώρος γενικά, είναι ένα μέσο επικοινωνίας που επικεντρώνεται γύρω από μία φυσική διαδικασία πολλαπλών αισθητηριακών διεργασιών. Είναι προσβάσιμος και χωρίς απαιτήσεις, με γνώμονα την επιλογή του συμμετέχοντα (μαθητή στην προκειμένη περίπτωση), ενδυναμωτική, ουσιαστική και ευχάριστη με βάση τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά του.
Η πολυασθητηριακή εκπαίδευση, βασίζεται σε ορισμένες αρχές, όπως: Είναι ένα τεχνητό δημιουργημένο περιβάλλον, είναι αφιερωμένο στις διεγέρσεις όλων των αισθήσεων, είναι ασφαλές και άνετο περιβάλλον, οι δραστηριότητες και η εκπαίδευση είναι χωρίς απαιτήσεις και είναι σχεδιασμένο με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να ενισχύει την αυτοεπιλογή, η οποία ενδυναμώνει το άτομο ενισχύοντάς το να αυτοπροσδιορίζεται, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό για την επίδοσή του.
Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι πως ο μαθητής επιλέγει το δωμάτιο που επιθυμεί να κάνει μάθημα και είναι ελεύθερος να αλλάξει δωμάτιο όταν το θελήσει. Με λίγα λόγια ο εκπαιδευτικός ακολουθεί την επιθυμία του μαθητή εάν αυτό πρόκειται να του δημιουργήσει κατάλληλες συνθήκες δεκτικότητας.
Η χρήση των πολυαισθητηριακών αιθουσών, εφαρμόζεται στο σχολείο μας τα τελευταία επτά χρόνια (εξαιρούνται δύο χρόνια καραντίνας), αρκετά έτσι ώστε να έχουν εξαχθεί σημαντικά αποτελέσματα. Η σπουδαιότερη διαπίστωση είναι πως η πολυαισθητηριακή διδασκαλία έχει θετικά αποτελέσματα στους μαθητές με αναπηρία, γιατί χρησιμοποιεί περισσότερες από μία αισθητηριακές οδούς, όπως ακουστική, οπτική και κιναισθητική, ενεργοποιώντας με αυτόν τον τρόπο πολλαπλές περιοχές του εγκεφάλου, οι οποίες συνδέονται με τη διαδικασία μάθησης της ανάγνωσης και της γραφής. Περισσότερο ωφελημένοι γνωστικά, είναι οι μαθητές με Νοητική Υστέρηση, με δυσλεξία, Αυτισμό και Ψυχοσυναισθηματικά προβλήματα. Τα αποτελέσματα της χρήσης είναι άμεσα και μακροπρόθεσμα.
Άμεσα από την πρώτη επαφή: Οι μαθητές είναι πολύ χαρούμενοι καθ’ όλη την εκπαιδευτική διαδικασία. Κατανοούν ευκολότερα μία διδακτική ενότητα. Δεν φωνάζουν και δεν αντιδρούν με βίαιο τρόπο. Δεν χτυπάνε το σώμα τους σε έπιπλα ή σε τοίχους, ενώ γίνονται λιγότερο επιθετικοί προς τους γύρω τους. Όσοι χρησιμοποιούν τον χώρο, εντάσσονται σε ομάδες, συνεργάζονται, παίζουν συνεννοούνται με τα μέλη της ομάδας και αλληλεπιδρούν. Δέχονται ευκολότερα τις συνεδρίες με το Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό (Ψυχολόγο, Κοινωνικό Λειτουργό, Λογοθεραπευτή, Εργοθεραπευτή).
Μακροπρόθεσμα: Έχουν κατανοήσει διδακτικές ενότητες και έχουν κατακτήσει γνώσεις κυρίως στα Μαθηματικά, τη Γλώσσα, τη Μουσική και τα Εικαστικά, που σαφώς ήταν δυσκολότερο να τις κατανοήσουν στις τυπικές αίθουσες. Μαθαίνουν να εκφράζουν επιθυμίες, μαθαίνουν να επικοινωνούν με το περιβάλλον τους, σύμφωνα με την οικογένεια κοιμούνται καλύτερα και περισσότερο, τρέφονται καλύτερα, επεξεργάζονται καλύτερα αισθητηριακά ερεθίσματα στην καθημερινή τους ζωή (μπάνιο, άγγιγμα, θόρυβο, φως, κ.λπ), σταματούν επαναλαμβανόμενες (στερεοτυπικές) συμπεριφορές, γίνονται πιο συμμετοχικοί σε δραστηριότητες, μαθαίνουν πιο εύκολα καινούρια πράγματα.
Όλα αυτά μπορείτε να τα διαπιστώσετε από το επισυναπτόμενο βίντεο ή τις φωτογραφίες του αρχείου που έχει επισυναφθεί.
Ο χώρος ανήκει στο Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων Λασιθίου, ένα κέντρο στο οποίο φιλοξενούνται άτομα με διάφορες αναπηρίες. Μας έχει παραχωρηθεί τις πρωινές ώρες αφού η συγκεκριμένη υπηρεσία τον χρησιμοποιεί το απόγευμα. Ο χώρος βρίσκεται πολύ κοντά στο σχολείο και δεν απαιτείται ιδιαίτερη μετακίνηση. Η εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να επιτευχθεί με τη συνεργασία της Κινητής Ψυχικής Υγείας, σε περίπτωση που η εκπαίδευση αφορά σε άτομα με Ψυχικές διαταραχές (μάλιστα αποτελεί και συνέχεια των συνεδριών).
Η συνεργασία με τον Δήμο Αγίου Νικολάου, την Περιφέρεια και συγκεκριμένα την Περιφερειακή Ενότητα, τον Σύλλογο και την Ένωση Γονέων και Κηδεμόνων είναι επιβεβλημένη, αφού στόχος μας είναι στο άμεσο μέλλον η δημιουργία και η μετατροπή των σχολικών αιθουσών μας, σε πολυαισθητηριακά περιβάλλοντα. Η συνεργασία με τους Φορείς κρίνεται απαραίτητη και επιβάλλεται έτσι ώστε η Κοινωνία μας να γίνει Συμπεριληπτική και το παράδειγμα αυτό να το ακολουθήσουν και να το εφαρμόσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι φορείς (π.χ. ΚΔΑΠΑμεΑ, Κέντρα παροχής φροντίδας ατόμων με αναπηρία, Ιδιωτικά Εργαστήρια Δημιουργικής Απασχόλησης κ.λπ). Αξίζει τέλος να αναφέρουμε ότι πολλές φορές η εκπαιδευτική παρέμβαση στους μαθητές μας γίνεται σε συνεργασία με άλλα σχολεία Γενικής Αγωγής όπως Γυμνάσια και Λύκεια. Αφενός μεν για να γνωρίσουν μία διαφορετική εκπαιδευτική προσέγγιση και αφετέρου να συμμετέχουν σε μία διαφορετική εκπαιδευτική διαδικασία οι ίδιοι. Μάλιστα με τις πρώτες διδασκαλίες που βιώνουν οι μαθητές των Γυμνασίων-Λυκείων Γενικής Εκπαίδευσης, διαπιστώνεται η απόλυτη κατανόηση της πιο δύσκολης ενότητας από μαθητές με μέτριες επιδόσεις στα μαθήματα.
στο τηλέφωνο 210 –
6898593
ή email [email protected]