Φέτος η σχολική χρονιά μας ξεκίνησε με μια μεγάλη γιορτή, την γιορτή του Τρύγου. Με αφορμή τη γιορτή αυτή επισκεφθήκαμε ένα αγρόκτημα στην Μπαλντούμα Ιωαννίνων κι όσα είδαμε εκεί μας έκαναν να συνειδητοποιήσουμε ότι ο άνθρωπος είναι απόλυτα εξαρτημένος από το περιβάλλον του. Από εκεί προέκυψε το ετήσιο project μας «Ο άνθρωπος πάντα θα ανήκει στη φύση».
Επιδιώξαμε λοιπόν να ζήσουμε μια ολόκληρη μέρα στο συγκεκριμένο αγρόκτημα, αλλά αυτή τη φορά σαν μικροί κτηνοτρόφοι: αρμέξαμε, πήξαμε γιαούρτι, μαζέψαμε αυγά, επεξεργαστήκαμε μαλλί προβάτου και επιστρέφοντας δημιουργήσαμε τα πρωινά μας γεύματα από τις πρώτες ύλες που πήραμε μαζί μας. Η δυνατότητα του ανθρώπου να ντυθεί ζεστά από τα ζώα μας εντυπωσίασε και ταυτόχρονα μας δημιούργησε την απορία πώς μπορεί να ντύνονται οι άνθρωποι σε μέρη με πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες, ώστε να διατηρούνται ζεστοί. Έτσι, ανακαλύψαμε την φυλή των Ιθαγενών της Αλάσκας (Ινουίτ). Παρατηρώντας την καθημερινότητά τους διαπιστώσαμε πως έχουμε τις ίδιες ανάγκες, αλλά διαφορετικά μέσα για να τις ικανοποιήσουμε, καθώς το φυσικό περιβάλλον που ζούμε είναι πολύ διαφορετικό. Παράλληλα όμως συναντάμε ένα βασικό κοινό στοιχείο που δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από το ΝΕΡΟ. Τόσο η ύπαρξή τους όσο και η δική μας εξαρτάται απόλυτα από αυτό.
Έτσι, στραφήκαμε στην πιο κοντινή πηγή νερού της πόλης μας την Λίμνη Παμβώτιδα (=αυτή που τρέφει τα πάντα). Η πρώτη επιθυμία των παιδιών ήταν να επισκεφθούμε την λίμνη κι έτσι ένα πρωινό με τις φωτογραφικές μας μηχανές ξεκινήσαμε… Η βόλτα μας κατέληξε σε έναν έντονο προβληματισμό, καθώς στις όχθες της λίμνης είδαμε και φωτογραφίσαμε πολλά απορρίμματα ενώ το ίδιο το νερό της λίμνης ήταν πράσινο, θολό και με ρύπους. Έχοντας συλλέξει σε διάφανα βάζα νερό αλλά και διάφορα σκουπίδια, επιστρέψαμε αρκετά στεναχωρημένοι και πολύ περίεργοι για το τι πραγματικά συμβαίνει στη λίμνη.
Η πρώτη μας σκέψη για έγκυρη πληροφόρηση ήταν η αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο και μέσω της ιστοσελίδας του Φορέα Διαχείρισης της Λίμνης Παμβώτιδας (ΦΔΛΠ), ενημερωθήκαμε πρώτη αναφορά για το φαινόμενο του Ευτροφισμού (είναι το περιβαλλοντικό φαινόμενο κατά το οποίο η υπέρμετρη αύξηση της συγκέντρωσης θρεπτικών στοιχείων συνεπάγεται τη μείωση του διαλυμένου οξυγόνου στο νερό και κατά συνέπεια την αλλοίωση της βιοποικιλότητας σε αυτό. Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται συνήθως σε λίμνες ή κλειστούς αβαθείς κόλπους). Συγκεκριμένα, διαπιστώσαμε ότι ο ευτροφισμός είναι το δεύτερο από τα πέντε στάδια εξέλιξης μιας λίμνης (1.Ολιγότροφη, 2. Εύτροφη, 3.Αβαθής, 4.Βάλτος, 5.Δάσος) και η Παμβώτιδα βρίσκεται ήδη σε αυτό. Δουλεύοντας σε ομάδες απεικονίσαμε τα 5 στάδια και γράψαμε τα χαρακτηριστικά και τα ονόματά τους.
Στο πλαίσιο της επετείου της 25ης Μαρτίου επισκεφθήκαμε το νησάκι του Αλή Πασά, οπότε διασχίσαμε αυτή τη φορά τη λίμνη με καραβάκι. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής επιβεβαιώσαμε όσα μας είχαν στενοχωρήσει στην πρώτη μας επίσκεψη και αυτή τη φορά, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, το νερό είχε και μια άσχημη μυρωδιά. Αυτό που μας απογοήτευσε ακόμα πιο πολύ ήταν ότι στο λιμάνι που δένουν τα καραβάκια εκτός από τους συσσωρευμένους ρύπους είδαμε πεθαμένα ψάρια στην επιφάνεια του νερού. Καταλάβαμε ότι το πρόβλημα του ευτροφισμού επηρεάζει όλους τους οργανισμούς που ζουν και τρέφονται από τη λίμνη και θελήσαμε να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτά.
Επικοινωνώντας με τον Φορέα Διαχείρισης της Λίμνης Παμβώτιδας ενημερωθήκαμε ότι στη λίμνη ζουν περισσότερα από 170 είδη πουλιών, 6 είδη ψαριών, 9 είδη αμφίβιων, 24 είδη ερπετών και 20 είδη θηλαστικών. Πολλά από αυτά τα είδη είναι προστατευόμενα και η διατήρησή τους είναι μεγάλης σημασίας. Στο επόμενο διάστημα έχουμε οργανώσει επίσκεψη στις παραλίμνιες εγκαταστάσεις του ΦΔΛΠ για ορνιθοπαρατήρηση με τηλεσκόπιο, αλλά και για να λύσουμε τις απορίες που έχουμε ακόμα.
Η Παμβώτιδα χρειάζεται την βοήθειά μας για να συνεχίσει να «τρέφει τους πάντες», οπότε αναλάβαμε γρήγορα δράση προτείνοντας λύσεις και ενημερώνοντας όσο περισσότερους συμπολίτες μας μπορούμε, ξεκινώντας από τους υπόλοιπους μαθητές και γονείς του σχολείου μας και καταλήγοντας στους αρμόδιους φορείς (Δήμος Ιωαννιτών και ΦΔΛΠ). Για το σκοπό αυτό δημιουργήσαμε μια αφίσα η οποία βρίσκεται στις εισόδους του σχολείου μας, ενώ έχει ήδη σταλεί στον δήμο της πόλης μας συνοδευόμενη από μια επιστολή με την οποία ζητάμε την άμεση λύση του προβλήματος.
Για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων φροντίσαμε πάντα να ακολουθούμε τα ενδιαφέροντα των παιδιών και χρησιμοποιήσαμε τη μέθοδο Project, με έμφαση στις βιωματικές δράσεις και εντάσσοντας στοιχεία της προσέγγισης Reggio Emilia.
Δουλέψαμε ομαδικά, σε επίπεδο τάξης, σε ζευγάρια, σε συνεργασία με τους γονείς αλλά και ατομικά για την επίτευξη των στόχων που τέθηκαν αρχικά.
