8ο Δημοτικό Σχολείο Νέας Φιλαδέλφειας

Εμπνεόμενοι από το πείραμα της δρ. Julie Peller στο Πανεπιστήμιο του Valparaiso στην Ιντιάνα των ΗΠΑ «Εντοπίζοντας μικροπλαστικά στη λίμνη Μίσιγκαν», οι μαθητές του ΣΤ2 τμήματος υλοποίησαν ένα διαθεματικό, καινοτόμο πρόγραμμα που βασίζεται στην εκπαιδευτική μεθοδολογία STEAM (Science, Technology, Engineering, Art, Mathematics). Σκοπός του προγράμματος ήταν η ευαισθητοποίηση των μαθητών στις δυσάρεστες συνέπειες της ύπαρξης μικροπλαστικών στους ωκεανούς και στην τροφική αλυσίδα. Οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με νέες έννοιες, όπως ο κύκλος ζωής των πλαστικών και η διάσπαση τους και γνώρισαν τις πηγές προέλευσης των μικροπλαστικών.  Επιπρόσθετα, έγιναν πολίτες-επιστήμονες με τη συμμετοχή τους σε μία σημαντική επιστημονική έρευνα σχετικά με τα μικροπλαστικά στα καλλυντικά προϊόντα. Τέλος, έκαναν πειράματα, όχι μόνο στο εργαστήριο Χημείας του σχολείου αλλά και ως υπαίθρια δραστηριότητα εξετάζοντας το νερό της λίμνης της περιοχής τους.

Πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος:

Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε στο εργαστήριο Πληροφορικής και Χημείας του σχολείου μας, στη διάρκεια των μαθημάτων ΤΠΕ και Φυσικά της ΣΤ’  τάξης. Τέσσερις επιστημονικοί τομείς της STEAM μεθοδολογίας συμπεριλήφθηκαν: Χημεία, Πληροφορική, Τέχνη και Μαθηματικά, ενώ εφαρμόστηκαν συνεργατικές (collaborative) και βασισμένες στην έρευνα (inquiry-based) εκπαιδευτικές προσεγγίσεις. Επιπρόσθετα, οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στο πρόγραμμα (η εκπαιδευτικός Πληροφορικής και ο διευθυντής του σχολείου) ανέλαβαν καθοδηγητικό ρόλο παρέχοντας συμβουλές όπου χρειαζόταν, αφήνοντας τους μαθητές να ακολουθήσουν μία ευρετική πορεία μάθησης. Χρησιμοποιήθηκε ο εξοπλισμός του εργαστηρίου Χημείας και ο τεχνολογικός εξοπλισμός (tablets, υπολογιστές, projector, διαδραστικός πίνακας) του εργαστηρίου Πληροφορικής. Στη τελευταία φάση του προγράμματος, πραγματοποιήθηκε μία υπαίθρια δραστηριότητα στη λίμνη του άλσους της περιοχής μας προκειμένου να καλλιεργηθούν οι κινητικές δεξιότητες και οι δεξιότητες συνεργασίας των μαθητών σε φυσικό περιβάλλον.

Στάδια υλοποίησης:

Α) Ας γνωρίσουμε τα πλαστικά:

Στην αρχή του προγράμματος, οι μαθητές γνώρισαν τον Παγκόσμιο στόχο 12 και εισήχθησαν στις έννοιες του πλαστικού, των μικροπλαστικών, των πλαστικών αποβλήτων και της “πλαστικής σούπας” των ωκεανών μέσω της χρήσης των διαδραστικών μαθημάτων της Life Terra – Terra Mission Waste και Terra Mission Water. Για εμπέδωση των νέων γνώσεων που απέκτησαν παρακολούθησαν το διαδραστικό βίντεο «Η ιστορία του πλαστικού» στους σταθμούς εργασίας του εργαστηρίου Πληροφορικής και απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με τον κύκλο ζωής των πλαστικών και τις πραγματικές αιτίες και συνέπειες της παγκόσμιας κρίσης των πλαστικών. Κατόπιν, σε ομάδες μελέτησαν και ανέλυσαν infographics που τους δόθηκαν, καταγράφοντας σε ένα διαμοιραζόμενο αρχείο κειμένου, σκέψεις και προβληματισμούς σχετικά με την επίδραση της μόλυνσης των πλαστικών στον πλανήτη.

Β) Ας γνωρίσουμε τα μικροπλαστικά:

Στη φάση αυτή, οι μαθητές κατέκτησαν νέες γνώσεις σχετικά με τα μικροπλαστικά και τις κατηγορίες τους. Αρχικά μελέτησαν το «λεξιλόγιο» των μικροπλαστικών της καθηγήτριας Julie Peller και τη συνέντευξη της σχετικά με το επάγγελμα του χημικού. Μετά σε ομάδες, έψαξαν στο διαδίκτυο πληροφορίες σχετικά με τα κρυμμένα πλαστικά σε προϊόντα καθημερινής χρήσης, τις κατηγορίες τους και τις βλαβερές συνέπειες τους στους ωκεανούς και στην υγεία μας. Αποτέλεσμα αυτής της δράσης, η δημιουργία ενός ψηφιακού τοίχου – Padlet με εικόνες και διαδικτυακές πηγές πληροφοριών.       

Γ) Ανακαλύπτοντας κρυμμένα μικροπλαστικά:

Οι μικροί ντετέκτιβς, αφού εγκατέστησαν στα tablet του εργαστηρίου την εφαρμογή “Beat the microbead” παρακολουθώντας σχετικό βίντεο οδηγιών, χωρίστηκαν σε ομάδες και ξεκίνησαν την αποστολή τους: εύρεση και καταγραφή σε φύλλο εργασίας κρυμμένων μικροπλαστικών σε καθαριστικά προϊόντα του σχολείου σαρώνοντας τα συστατικά τους. Ως εργασία για το σπίτι, οι μικροί ερευνητές χρησιμοποιώντας την ίδια εφαρμογή με τη βοήθεια των γονιών τους, σάρωσαν προϊόντα προσωπικής υγιεινής και κατέγραψαν τα αποτελέσματα της έρευνας τους σε φύλλο εργασίας.  

Δ) Οι μαθήτριες- χημικοί και το πείραμά τους:

Στο εργαστήριο Χημείας του σχολείου πραγματοποιήθηκε το πείραμα «Ανακαλύπτοντας τα μικροπλαστικά». Με στόχο την κινητοποίηση, την πρόκληση ενδιαφέροντος των κοριτσιών στη μεθοδολογία STEAM και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων, μαθήτριες του τμήματος υπολόγισαν την ποσότητα σε γραμμάρια μικροπλαστικών που κρύβεται σε ένα γυναικείο προϊόν περιποίησης προσώπου αλλά και την ποσότητα που παράγει μία γυναίκα που το χρησιμοποιεί σε ένα χρόνο.

Ε) Το πείραμα της λίμνης:

Στη διάρκεια της υπαίθριας αυτής δραστηριότητας, οι μαθητές επισκέφθηκαν το άλσος της Νέας Φιλαδέλφειας, όπου και επανέλαβαν το πείραμα αλλά με δείγμα νερού που συγκέντρωσαν από τη λίμνη. Όπως και η καθηγήτρια Peller με την ομάδα της, φιλτράρισαν το νερό, ζύγισαν, υπολόγισαν και κατέγραψαν τα αποτελέσματα τους σε ειδικό φύλλο εργασίας.  Ταυτόχρονα, μία άλλη ομάδα μαθητών συγκέντρωσε πλαστικά σκουπίδια γύρω από τη λίμνη και τα ανακύκλωσε σε ειδικό κάδο του σχολείου.

Διάχυση προγράμματος:

Για να τονιστεί η ιδιαίτερη αξία των τεχνών (Arts) στη μεθοδολογία STEAM, οι μαθητές σχεδίασαν και δημιούργησαν infographics με χρήση web 2.0 εργαλείων. Οι μαθητές οπτικοποίησαν τις προτάσεις τους για μία ζωή χωρίς πλαστικά με κείμενα και εικόνες. Επίσης ζωγράφισαν τον κύκλο ζωής των πλαστικών στην τροφική αλυσίδα.  Οι δημιουργίες των μαθητών στόλισαν τις τάξεις και τους διαδρόμους του σχολείου με στόχο την ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας. Τέλος, δημιουργήθηκε ένα βίντεο με όλες τις δραστηριότητες του προγράμματος, το οποίο κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στον ιστότοπο του σχολείου και στο e-περιοδικό μας.

https://vimeo.com/703460056

Οι μαθητές του ΣΤ2 τμήματος συνεργάστηκαν με εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές άλλων τάξεων. Μελλοντικά, θα κοινοποιήσουν τα αποτελέσματα της έρευνας και των πειραμάτων τους στη δημοτική αρχή.