39o Δημοτικό Σχολείο Αθηνών

Πριν από τέσσερα χρόνια υλοποιήθηκε στο σχολείο μας πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας. Πετύχαμε μείωση πάνω από 10% του συνολικού ενεργειακού κόστους της σχολικής μονάδας γιατί οι μαθητές ευαισθητοποιήθηκαν ως προς το να ανάβουν τα φώτα μόνο όταν χρειάζονται, αλλά και στη εξοικονόμηση ενέργειας στην καθημερινή ζωή του σχολείου. Είχε γίνει και τότε συζήτηση για μελλοντική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων στην ταράτσα του σχολείου. Είναι γνωστό ότι το υψηλό κόστος αγοράς και εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων, παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις, είναι ένα σημαντικό μειονέκτημα. Η ιδέα μας φέτος βασίζεται στην εγκατάσταση αυτών των συστημάτων σε μία μόνο τάξη με αυστηρά ελεγχόμενη και αυτοματοποιημένη χρήση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, μειώνοντας το αρχικό κόστος εγκατάστασης με χαμηλότερης απόδοσης φωτοβολταϊκά πάνελ. Μέσα από το φετινό πρόγραμμα του WWF «Μαθητές σε δράση για το κλίμα», η Ε’ τάξη του σχολείου μας, υλοποιεί το δικό της project, στο πλαίσιο των εργαστηρίων δεξιοτήτων, με θέμα : “Ενεργειακή αυτονομία με «πράσινο» ηλεκτρικό ρεύμα”. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να προτείνουν τις δικές τους ιδέες για να διαμορφωθεί ένα σύγχρονο αειφόρο σχολείο. Ένα αυτάρκες, φιλικό και βαθιά φιλοπεριβαλλοντικό σχολείο το οποίο μπορεί να πετύχει μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος και να εξοικονομήσει πόρους και χρήματα. Χωριστήκαμε σε ομάδες ανάλογα με το είδος του ανθρακικού αποτυπώματος που θέλουμε να μελετήσουμε και γίναμε σχεδιαστές λύσεων για τη μείωσή του. Διατυπώσαμε το πρόβλημα, σκεφτήκαμε πολλές ιδέες για λύσεις και επιλέξαμε την πιο αποτελεσματική και ρεαλιστική. Κάθε ομάδα με τα υλικά που είχε φέρει, φαντάστηκε, σχεδίασε και κατασκεύασε κάτι που θα συμβάλλει στην μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος. Προκειμένου να υπολογιστούν η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος σε Kwh και το CO2 που θα εκλύονταν, οι μαθητές άντλησαν στοιχεία από τις ιστοσελίδες της ΔΕΗ και του Υπουργείου Ανάπτυξης. Κατά μέσο όρο κάθε kwh ηλεκτρικής ενέργειας κοστίζει 0,40 € και παράγει 0,72 Kgr CO2. Στη συνέχεια, κάνοντας τους σχετικούς πολλαπλασιασμούς κατέληξαν στις παρακάτω μετρήσεις που αντιστοιχούν σε κάθε ιδέα. Η πρώτη ομάδα σκέφτηκε να μειωθεί το φαινόμενο της θάμβωσης, λόγω ήλιου, στα παράθυρα της τάξης, γιατί είναι όλα ανατολικά. Οι λεπτές κουρτίνες αλλοιώνονται με τον καιρό λόγω της άμεσης έκθεσής τους στην ηλιακή ακτινοβολία και υπάρχει συχνά ανάγκη αντικατάστασης. Χρησιμοποιούμε τώρα κουρτίνες σκίασης με αποτέλεσμα να χρειάζεται να ανάψουμε ορισμένα φώτα. Αν υπήρχε ένα στέγαστρο στο επάνω μέρος των παραθύρων θα έμπαινε το διαχεόμενο φως χωρίς να θαμβώνει τους μαθητές και δεν θα χρησιμοποιούσαμε καθόλου τα φώτα κατά τη διάρκεια μιας ηλιόλουστης μέρας. Έχουμε πετύχει φέτος την αντικατάσταση όλων των λαμπτήρων φθορισμού με led των 16 watt σε όλο το κτήριο. Μόνο με αυτή την αλλαγή πετύχαμε επιπλέον εξοικονόμηση 37 Kwh περίπου την ημέρα δηλαδή 6.000 Kwh ετησίως (170 εργάσιμες ημέρες). Με την παραπάνω ιδέα θα εξοικονομούσε μόνο η τάξη μας 2,2 Κwh ημερησίως, άρα 852 Kwh περίπου ετησίως (0,40€/Kwh = 336€ περίπου). Η δεύτερη ομάδα σκέφτηκε να τοποθετηθούν ηλιακά πάνελ στην ταράτσα και να τροφοδοτούν με ρεύμα τα φώτα, τους ανεμιστήρες και κάθε ηλεκτρική συσκευή στην τάξη μας έχοντας ουσιαστικά ενεργειακή αυτονομία. Αν λειτουργήσουν τα φώτα, οι ανεμιστήρες και όλες οι συσκευές της τάξης θα χρειαστεί αυτόνομο φωτοβολταϊκό σύστημα 570 Wp (με ημερήσια παραγωγή 2,85 KWh). Το αρχικό κόστος εγκατάστασης στην περίπτωση αυτή είναι 2000€ για κάθε τάξη και η εξοικονόμηση ενέργειας φτάνει τις 1.540 Kwh ετησίως (0,40€/Kwh = 610€ περίπου ). Απόσβεση σε 3 χρόνια περίπου. Η τρίτη και τελευταία ομάδα σκέφτηκε να τοποθετηθεί ένας χρονοδιακόπτης που θα κλείνει φώτα, ανεμιστήρες και εξαερισμό όταν τα παιδιά βγαίνουν διάλειμμα, ώστε να μην υπάρξει περίπτωση να ξεχαστεί κάτι από τα παραπάνω σε λειτουργία και να περιοριστεί σημαντικά η άσκοπη κατανάλωση ρεύματος. Στην περίπτωση αυτή εξοικονομούμε επιπλέον 0,4 Kwh ημερησίως ή 68 Kwh ετησίως (27,2 €) μόνο για την τάξη μας. Μετά από πολλή συζήτηση και σκέψη, αποφασίσαμε να μειώσουμε σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας στο σχολείο μας και συνδυάσαμε όλες τις ιδέες των ομάδων για το «πρωτότυπό» μας. Φωτοβολταϊκό σύστημα με πάνελ στο επάνω μέρος των παραθύρων σε μορφή στεγάστρου και χρήση του χρονοδιακόπτη για την εξοικονόμηση της αποθηκευμένης ενέργειας. Θα κλείνει αυτόματα φώτα και συσκευές στα διαλείμματα ενώ ταυτόχρονα θα λειτουργεί ο εξαερισμός το χειμώνα για 5 λεπτά μειώνοντας τις απώλειες θερμότητας από την τάξη. Λόγω της περιορισμένης χρήσης τεχνητού φωτισμού στις ηλιόλουστες ημέρες, της χρήσης αποθηκευμένης ενέργειας από τα ηλιακά πάνελ σε περιπτώσεις συννεφιάς και της αυτόματης ρύθμισης στα διαλείμματα θα χρειαστεί ένα μικρό αυτόνομο φωτοβολταϊκό σύστημα 410Wp (με ημερήσια παραγωγή έως και 1,6 Kwh). Το Αρχικό κόστος μιας τέτοιας εγκατάστασης φτάνει το πολύ 1.100€ μόνο για την τάξη μας και μπορούμε να πετύχουμε εξοικονόμηση 1.200 Kwh ετησίως (0,40€/Kwh = 480€ περίπου ). Απόσβεση σε 2 χρόνια περίπου. Στόχος μας βέβαια δεν είναι μόνο το οικονομικό όφελος αλλά και η ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αν λειτουργήσει η τάξη μας με το συγκεκριμένο αυτόνομο φωτοβολταϊκό σύστημα θα έχουμε μειώσει κατά 864 kgr το παραγόμενο CO2 . Επίσης, κάθε βράδυ θα ανάβουν αυτόματα οι προβολείς του σχολείου και τους καλοκαιρινούς μήνες θα επιστρέφεται το ρεύμα στη ΔΕΗ. Εξοικονόμηση 200€ ετησίως (195 ημέρες) για όλο το σχολείο και 360 Kgr λιγότερο CO2. Η διάχυση της ιδέας στις υπόλοιπες τάξεις, παρουσιάζοντας την πρωτότυπη μακέτα, έδωσε ουσιαστική ανατροφοδότηση στις ομάδες. Έγινε κατανοητό ότι χρειαζόμαστε λιγότερη και ελεγχόμενη σπατάλη ενέργειας που προέρχεται κυρίως από καθαρές και ανανεώσιμες πηγές. Μέσα από τις συζητήσεις υιοθετήθηκε απ’ όλους η καινοτομία και προτάθηκε να επεκταθεί σε περισσότερες αίθουσες της σχολικής μονάδας. Το ελπίζουμε!