«Κλιματική αλλαγή στο Νηπιαγωγείο» : μια διδακτική παρέμβαση με αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας

menu
Εφαρμοσμένα σενάρια/καινοτόμα προγράμματα
Είμαστε ένα περιφερειακό Νηπιαγωγείο των Ιωαννίνων, με τρία τμήματα πρωινά και δύο Ολοήμερα και 65 μαθητές. Όραμά μας είναι ένα σχολείο αειφορικό, στο πνεύμα και στη λειτουργία του, με μαθητές χαρούμενους που θα μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι και την επαφή τους με τη φύση. Ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία που θα συνεργάζεται με γονείς και φορείς και δε θα φοβάται να ανοίξει τις πόρτες του σε όλους και να γίνει μια κοινότητα μάθησης. Οι αποφάσεις παίρνονται από όλους με δημοκρατικές διαδικασίες και οι μαθητές μας κινούνται στα πλαίσια των υπεύθυνων και δημιουργικών ενεργών πολιτών. Σ αυτό το πνεύμα, τα τελευταία 6 χρόνια έχουμε κερδίσει το Βραβείο και τη Σημαία του Αειφόρου Ελληνικού Σχολείου (2017), το Βραβείο και τη Σημαία του Σήματος Αειφόρου Σχολείου (2016), Δύο φορές την Πιστοποίηση και τη Σημαία των Eco Schools (2016 και 2019), πολλά Βραβεία και διακρίσεις από την ΕΕΠΦ για τα προγράμματα "Φύση χωρίς σκουπίδια" "Μαθαίνω για τα δάση" "Οι πράσινες γωνιές της γειτονιάς μου" και "Οικολογικά Σχολεία" και έχουμε εκπροσωπήσει την Ήπειρο πολλές φορές στο Συμβούλιο Αντιπροσώπων της Helmepa Junior. Έχουμε επίσης κερδίσει τρεις φορές το Silver Πάντα από τη WWF για το πρόγραμμα "Καλύτερη Ζωή στο σχολείο" (2015, 2016, 2017) και δύο φορές το Silver Βραβείο στα Education Leadership Awards (2017 και 2018) στις κατηγορίες "Καλλιέργεια περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στους μαθητές" και "Καινοτομία στη διδασκαλία". Ταυτόχρονα υλοποιούνται πολλά καινοτόμα προγράμματα και δράσεις ώστε να κατευθύνουμε τους μαθητές μας προς την κατεύθυνση του υπεύθυνου, ενεργού πολίτη.
Τάλλου Κωνσταντίνα
Επικοινωνία με σχολείοΤο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό έργο επικεντρώνεται στη διαθεματική προσέγγιση της Εκπαίδευσης για την Αειφορία από μαθητές προσχολικής ηλικίας. Βασιζόμενοι στη Θεωρία της Δραστηριότητας και την άποψη ότι η μάθηση είναι αποτέλεσμα κυρίως αλληλεπίδρασης, επιδιώκεται η επέκταση του μαθησιακού περιβάλλοντος έξω από τη σχολική τάξη και το «άνοιγμα» του σχολείου στην ευρύτερη κοινότητα, εφαρμόζοντας τυπική, μη τυπική και άτυπη μορφή διδασκαλίας, όπου το κοινωνικό, φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον αξιοποιείται ως πρωταρχική πηγή γνώσης. Το διδακτικό σενάριο που ακολουθεί, αποτελεί μια προσπάθεια ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία του νηπιαγωγείου. Σχεδιάστηκε στα πλαίσια εκπαιδευτικού προγράμματος σχετικά με το Περιβάλλον και την Αειφορία και έχει ήδη υλοποιηθεί με θεαματικά αποτελέσματα σε τάξη Νηπιαγωγείου με 18 μαθητές.
H κλιματική αλλαγή είναι το σημαντικότερο σημερινό παγκόσμιο περιβαλλοντικό πρόβλημα για το οποίο οι επιστήμονες κρίνουν ότι οφείλεται κυρίως στην ανθρώπινη παρέμβαση. Ο στόχος 13 από τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ αφορά αυτό ακριβώς: τη δράση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αποστολή του συγκεκριμένου σεναρίου είναι, να βοηθήσει τους μαθητές μέσα από ένα έργο δράσης και διερεύνησης να αρχίσουν να κατανοούν την αλληλεξάρτηση ανάμεσα στο άτομο και το περιβάλλον, να ευαισθητοποιηθούν και να συνειδητοποιήσουν ότι αυτό που ουσιαστικά βοηθά το άτομο είναι ταυτόχρονα θετικό και για το περιβάλλον. Απώτερος σκοπός είναι, να οδηγηθούν οι μαθητές στην αλλαγή της συμπεριφοράς τους, να δράσουν σαν μικροί παγκόσμιοι πολίτες και να κινητοποιήσουν την τοπική και ευρύτερη κοινότητα προς έναν πράσινο πλανήτη. Η συνεργασία, η επικοινωνία, η κριτική σκέψη και η δημιουργικότητα διαπνέουν ολόκληρο το διδακτικό σενάριο.
Σε ότι αφορά τις διδακτικές στρατηγικές, επιλέγεται η συνεργατική μάθηση και η διδασκαλία σε ομάδες, η διαθεματική και βιωματική προσέγγιση της γνώσης, η διερευνητική και ανακαλυπτική μέθοδος και η οργάνωση δραστηριοτήτων που έχουν νόημα για τα παιδιά. Το παιχνίδι αναγνωρίζεται ως ένα από τα σημαντικότερα μαθησιακά πλαίσια. Ενισχύεται η ενεργητική συμμετοχή και η επικοινωνία μεταξύ των μαθητών και χρησιμοποιούνται τρόποι επικοινωνίας που ενσωματώνουν πολλαπλές αναπαραστάσεις, εικόνες, κείμενα, σύμβολα κλπ.
Ως μοντέλο διδασκαλίας επιλέγεται η συνεργατική καθοδηγούμενη ανακάλυψη (guided discovery learning) του Bruner σύμφωνα με την οποία οι μαθητές «μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν» και οδηγούνται στη μάθηση µέσω ανακάλυψης ενώ ταυτόχρονα αποκτούν δεξιότητες που τους επιτρέπουν να αντιμετωπίζουν ευκολότερα τα προβλήματα του περιβάλλοντός τους. Επίσης το συγκεκριμένο μοντέλο συμβάλλει στην ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης των μαθητών οι οποίοι μπορούν να ανακαλούν ευκολότερα αυτά που έχουν μάθει εφόσον τα έχουν οργανώσει και κωδικοποιήσει µε το δικό τους τρόπο.
Ο/η νηπιαγωγός προσφέρει γνωσιακά αδιέξοδα στους μαθητές προκειμένου να τους κινητοποιήσει για διερεύνηση. Τα καθοδηγεί διακριτικά, τα προτρέπει να αντιπαραθέσουν τις ιδέες τους και τα εμψυχώνει. Συστήνει τις ομάδες, τις καθοδηγεί και συντονίζει διακριτικά ως προς το χρόνο και τη σειρά ενασχόλησής τους με τον υπολογιστή. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι ο ρόλος του διαμεσολαβητή και καθοδηγητή που βοηθάει τα παιδιά να εκφραστούν ελεύθερα και δημιουργικά. Καθόλη τη διάρκεια διεξαγωγής του σεναρίου ο/η νηπιαγωγός παρατηρεί τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται τα νήπια, καθώς και το βαθμό συνεργασίας και αλληλεπίδρασής τους και με κατάλληλες ερωτήσεις που θέτει διαρκώς στα παιδιά, επιχειρεί να αντιληφθεί το βαθμό οικοδόμησης της νέας γνώσης και να τα ανατροφοδοτήσει.
Η διάχυση των δράσεων και των τελικών αποτελεσμάτων πραγματοποιείται με κάθε δυνατό τρόπο (δια ζώσης και ηλεκτρονικά) από τους ίδιους τους μαθητές, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου όσο και στην τελική φάση της αποτίμησης.
Σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση του σχεδίου έπαιξε η ενεργός συμμετοχή των γονέων, οι οποίοι ήταν οι πρώτοι που ενημερώθηκαν για τους 17 Στόχους και η συνδρομή των οποίων ήταν απαραίτητη στην οργάνωση και την επιτυχημένη παρουσίαση του έργου των νηπίων.
Αρωγός στην προσπάθειά μας αυτή, στάθηκε από την πρώτη στιγμή η Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Κατερίνα Πλακίτση, η οποία στήριξε την ιδέα μας και βοήθησε στην πραγματοποίησή της και την παρουσίασή της στο Φεστιβάλ Επιστήμης και Αειφορίας καθώς και στο Πανελλήνιο Συνέδριο Φυσικών Επιστημών στην προσχολική ηλικία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Επιπλέον για την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου project δημιουργήθηκε στο σχολείο Παιδαγωγική Ομάδα από τους εκπαιδευτικούς που συνεργάστηκαν στενά μεταξύ τους, δίνοντας ένα καλό παράδειγμα ομαδικής και διεπιστημονικής εργασίας στους μαθητές και στις μαθήτριές τους.
Μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί αποτέλεσαν μια δεμένη και οργανωμένη ομάδα και με την καθοδήγηση και τη συμπαράσταση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, παρουσιάστηκε ένα υπέροχο αποτέλεσμα, έγινε άνοιγμα του σχολείου στην τοπική και ευρύτερη κοινωνία και μεταφέρθηκαν τα μηνύματά μας για τους 17 Στόχους σε μεγάλη κλίμακα σε όλη την Ελλάδα.
Η ενεργός συμμετοχή των μαθητών, των εκπαιδευτικών και της ευρύτερης κοινότητας, καθώς και το πλούσιο παραγόμενο υλικό επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα της διάδοσης του στόχου 13 μέσω της εκπαιδευτικής ρομποτικής και της εκπαίδευσης STEAM. Συγκεκριμένα, παρατηρείται ότι στο πλαίσιο κατανόησης και διάδοσης των στόχων της αειφόρου εκπαίδευσης καλλιεργείται η ενεργός πολιτειότητα, αισθήματα αλληλεγγύης και υπευθυνότητας τόσο στους μαθητές, όσο και στους εκπαιδευτικούς και το ευρύτερο περιβάλλον.
στο τηλέφωνο 210 –
6898593
ή email [email protected]