menu
Εφαρμοσμένα σενάρια/καινοτόμα προγράμματα
Το πρόγραμμα ζωοθεραπείας στο σχολείο μας υλοποιείται με σκοπό τη μείωση της σχολικής βίας και την επανένταξη μαθητών Ρομά και μαθητών από άλλες χώρες που παρουσιάζουν συχνά διαρροή φοίτησης, μέσω της θεραπευτικής σχέσης με τα ζώα. Οι μαθητές συμμετέχουν σε οργανωμένες συνεδρίες με ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους ζωοθεραπείας, που τους βοηθούν να αναπτύξουν συναισθηματική νοημοσύνη, ενσυναίσθηση και κοινωνικές δεξιότητες. Το πρόγραμμα αυτό δημιουργεί μια μοναδική γέφυρα ανάμεσα σε δύο ευάλωτες ομάδες: τους αδέσποτους σκύλους, όπως υπήρξαν κάποτε η Διώνη, ο Πόθος και ο Άξελ που «υλοποιούν» αυτό το πρόγραμμα και που έχουν βιώσει κακοποίηση και εγκατάλειψη πριν διασωθούν και υιοθετηθούν από τη Διευθύντρια του σχολείου και τα παιδιά που συχνά νιώθουν στο περιθώριο, όπως οι μαθητές Ρομά και οι μαθητές που προέρχονται από άλλες χώρες αλλά και τα παιδιά που έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση. Όπως οι τρεις σκύλοι έχουν ξεπεράσει «το τραύμα» και τις δύσκολες συνθήκες της ζωής τους και τώρα προσφέρουν αγάπη και αποδοχή, έτσι και αυτοί οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να βρουν μέσα από τη σχέση τους με τα ζώα έναν καθρέφτη της δικής τους δύναμης και ανθεκτικότητας. Η αλληλεπίδραση αυτή τους βοηθά να νιώσουν ότι δεν είναι μόνα και αβοήθητα, ότι αξίζουν αγάπη, αποδοχή και φροντίδα και ότι η εμπιστοσύνη μπορεί να ξαναχτιστεί, ακόμα και όταν έχει χαθεί και ότι ο κόσμος μπορεί να γίνει καλύτερος για όλους.
Κατά τη διάρκεια των συνεδριών, οι σκύλοι ζωοθεραπείας βοηθούν τους μαθητές με διάφορους τρόπους: Μέσα από δραστηριότητες ανάγνωσης, οι μαθητές διαβάζουν δυνατά στους σκύλους, κάτι που μειώνει το άγχος και βελτιώνει την αυτοπεποίθησή τους. Οι σκύλοι είναι υπομονετικοί ακροατές και δεν κρίνουν, βοηθώντας ιδιαίτερα μαθητές που δυσκολεύονται καθώς δεν γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα. Οι σκύλοι επίσης δεν «μιλούν» οπότε μπορεί να επικοινωνήσει κανείς μαζί τους με νοήματα και έτσι τα παιδιά αυτά κατανοούν πως έχουν έναν φίλο που μιλά μαζί τους την ίδια γλώσσα.
Μέσα από διαδραστικές δραστηριότητες, αναπτύσσονται οι κοινωνικές δεξιότητες και τα παιδιά μαθαίνουν πώς να επικοινωνούν με τους γύρω τους, να συνεργάζονται και να επικοινωνούν αποτελεσματικά. Μαθαίνουν επίσης τη σημασία της φροντίδας και της υπευθυνότητας απέναντι σε έναν σκύλο αλλά και την έννοια της ενσυναίσθησης.
Η σωματική επαφή με τους σκύλους (χάδια, αγκαλιές) βοηθά στη μείωση του άγχους και της επιθετικότητας, στη σωματική και συναισθηματική εκτόνωση, δημιουργώντας ένα αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης. Παράλληλα, μαθητές και μαθήτριες που δεν τους αρέσει η γυμναστική ή νιώθουν άβολα με το σώμα τους, παρέα με έναν σκύλο κινητοποιούνται και έτσι αποκτούν και σωματική ευεξία.
Οι μαθητές συμμετέχουν σε παιχνίδια συνεργασίας, όπως το να καθοδηγούν τον σκύλο σε μια διαδρομή με εμπόδια ή να φτιάχνουν ιστορίες για αυτόν τις οποίες και τις εικονογραφούν. Παράλληλα, εντάσσουν και τα άλλα ζώα της γειτονιάς στις ιστορίες τους. Αυτές οι δραστηριότητες ενισχύουν τη συνεργασία, την εμπιστοσύνη και την ενσωμάτωση στην ομάδα.
Μέσω της ζωοθεραπείας με τους σκύλους, οι μαθητές μέσα από τη βιωματική μάθηση, διδάσκονται τη σημασία της καλοσύνης, της αποδοχής και του αλληλοσεβασμού, μεταφέροντας αυτές τις αξίες και στις ανθρώπινες σχέσεις τους.
Παράλληλα, διοργανώνονται στο σχολείο διαδραστικά εργαστήρια φιλοζωίας με τη συμμετοχή των μαθητών και των εκπαιδευτικών όπου η σχολική κοινότητα ενημερώνεται για τις επιστημονικές εξελίξεις που αφορούν τους σκύλους, τα συναισθήματά τους και τους τρόπους που επικοινωνούν με τους ανθρώπους. Σε αυτά τα εργαστήρια γίνονται εκπαιδευτικές συζητήσεις για την αξία της φροντίδας και του σεβασμού προς τα ζώα αλλά και εκπαιδεύονται οι εκπαιδευτικοί στη δημιουργία εκπαιδευτικού φιλοζωικού υλικού, ώστε να ενταχθεί η φιλοζωία μέσα στην τάξη.
Εξαιρετικά σημαντική θέση σε αυτό το πρόγραμμα διαδραματίζουν οι γονείς των παιδιών καθώς υποστήριξαν από την αρχή τα σχέδια δράσης και στέκονται συνεχώς αρωγοί όλων των καινοτομιών που επιλέγει ο σύλλογος διδασκόντων σε συνεργασία με τους μαθητές και τις μαθήτριες.
Ήδη από την εφαρμογή του προγράμματος, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Η σχολική βία και ο εκφοβισμός έχουν μειωθεί αισθητά, καθώς οι μαθητές που παλαιότερα εκδήλωναν επιθετική και αντικοινωνική συμπεριφορά έχουν βρει έναν νέο τρόπο να εκφράζουν τα συναισθήματά τους μέσα από τη σχέση τους με τους σκύλους ζωοθεραπείας. Οι εντάσεις που συχνά εκδηλώνονταν στην αυλή στα διαλείμματα, με λεκτικές και σωματικές συγκρούσεις, έχουν μειωθεί σημαντικά, καθώς οι μαθητές νιώθουν πιο ήρεμοι και δεκτικοί να δημιουργούν φιλικές σχέσεις.
Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι μαθητές που στο παρελθόν παρέμεναν απομονωμένοι, είτε λόγω γλωσσικών δυσκολιών είτε λόγω προβλημάτων στις κοινωνικές δεξιότητες, έχουν αρχίσει να εντάσσονται πιο ενεργά στις παρέες και τις σχολικές δραστηριότητες. Η παρουσία των σκύλων έχει λειτουργήσει ως ένας «σταθερός φίλος» που γεφυρώνει τις διαφορές, προσφέροντας ένα κοινό σημείο αναφοράς για όλα τα παιδιά. Οι μαθητές από άλλες χώρες, αλλά και οι Ρομά, οι οποίοι συχνά δυσκολεύονται να αισθανθούν αποδεκτοί και απομονώνονται έχουν βρει στα ζώα ένα σταθερό σημείο να «ακουμπούν» τα καθημερινά τους προβλήματα και να «βρίσκουν» λύσεις.
Παράλληλα, η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας έχει ενισχυθεί σημαντικά, καθώς οι μαθητές που δεν μιλούσαν καλά ελληνικά νιώθουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση να επικοινωνήσουν, τόσο με τους σκύλους ζωοθεραπείας όσο και με τους συμμαθητές τους. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως δύο μαθητές που δεν γνώριζαν καθόλου ελληνικά, μέσω μιας ιστορίας με τον έναν από τους σκύλους που χτύπησε το πόδι του στην αυλή, στην προσπάθειά τους να αφηγηθούν το περιστατικό, ξεκίνησαν να μιλούν σιγά σιγά ελληνικά! Το πρόγραμμα έχει δημιουργήσει ευκαιρίες για φυσική και βιωματική μάθηση, μέσα από δραστηριότητες όπως η ανάγνωση παραμυθιών στους σκύλους ή η αφήγηση ιστοριών που σχετίζονται με τα ζώα, κάνοντας τη γλωσσική εκμάθηση πιο ευχάριστη και λειτουργική.
Το αίσθημα ασφάλειας και ομαδικότητας στο σχολείο έχει επίσης ενισχυθεί, ενώ καθημερινά παρατηρείται η επίτευξη της συμπερίληψης. Δημιουργείται ένα κλίμα εμπιστοσύνης τόσο με τη Διευθύντρια που υλοποιεί και επιβλέπει το πρόγραμμα όσο και με τους εκπαιδευτικούς των οποίων η συμμετοχή και η υποστήριξη είναι πολύτιμη για τη βιωσιμότητά του αλλά και ένα κλίμα εμπιστοσύνης και κατανόησης ανάμεσα σε όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας. Οι μαθητές πλέον αντιλαμβάνονται το σχολείο ως έναν χώρο όπου μπορούν να είναι ο εαυτός τους χωρίς να φοβούνται την απόρριψη, την κοροϊδία ή την επιθετικότητα. Μέσα από την εμπειρία της φροντίδας των σκύλων, κατανοούν την αξία της αποδοχής, της συνεργασίας και της ενσυναίσθησης, αξίες που σταδιακά μεταφέρουν και στις σχέσεις τους με τους συμμαθητές τους. Η αλλαγή αυτή δεν περιορίζεται μόνο στο διάστημα που βρίσκονται στο σχολείο με τους σκύλους, αλλά επεκτείνεται σε όλη την καθημερινή σχολική ζωή, αλλά και στην οικογενειακή στη συνέχεια, δημιουργώντας ένα πιο θετικό και συμπεριληπτικό σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον.
Με την αμκε ΖωΕΣ
Με τη συγγραφέα- εικονογράφο Λιάνα Δενεζάκη
Με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ζωοθεραπείας
Με την αμκε "Γη των Αδέσποτων"
στο τηλέφωνο 210 –
6898593
ή email [email protected]
