13ο Δημοτικό Σχολείο Σερρών

Εφαρμοσμένα σενάρια/καινοτόμα προγράμματα

Πρωτοβουλία

Η Ελένη και το ποτάμι

ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΕ ΑΠΟ

13ο Δημοτικό Σχολείο Σερρών

Δημόσιο Δημοτικό Σχολείο

Διευθυντής Σχολείου

Ανδρέας Λατίνης

Επικοινωνία με σχολείο

Περιγραφή

Εργαστήρια δεξιοτήτων: Θεματικός κύκλος 'Φροντίζω το περιβάλλον' - Υποενότητα 'Περιβάλλον' - Θέμα 'Κλιματική αλλαγή: Αίτια, επιπτώσεις και δυνατότητες παρέμβασης'.

Κινηματογράφος (Το λιβάδι που δακρύζει) και ευαισθητοποίηση σχετικά με τις πλημμύρες.

Το σενάριο 'η Ελένη και το ποτάμι' υλοποιήθηκε σε 2 τμήματα της Ε΄τάξης με τη δημιουργία συνολικά 6 ομάδων μαθητών (3 σε κάθε τμήμα). Έγινε ανάληψη ρόλων σκηνοθέτη, σεναριογράφου, μοντάζ και ηθοποιών. Έγινε από τα παιδιά αναζήτηση αρμοδιοτήτων του εκάστοτε ρόλου. Πραγματοποιήθηκαν περίπου 10 συναντήσεις με την κάθε ομάδα. Στην πρώτη φάση του σεναρίου έγινε η παρακολούθηση από τα παιδιά 7 βουβών αποσπασματικών βίντεο της ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου ΄Το λιβάδι που δακρύζει'. Αξιοποιήθηκε το πρόγραμμα openshot προκειμένου η κάθε ομάδα παιδιών να επιτύχει μια κινηματογραφική αποστολή, η οποία ήταν η προσομοίωση δημιουργίας μιας κινηματογραφικής ταινίας με έτοιμο το οπτικό υλικό. Η κάθε ομάδα μέσω του προγράμματος openshot είχε ως αποστολή λοιπόν να τακτοποιήσει με τη σειρά που επιθυμεί το έτοιμο οπτικό υλικό, να 'ντύσει' τη δική της ταινία με ήχο (μουσική, διάλογο, αφήγηση και ότι άλλο επιθυμεί) με φυσικό ή τεχνητό τρόπο.

Στόχος ήταν κάθε ομάδα να παρουσιάσει στην ολομέλεια τη ζωή της Ελένης, σε ένα χωριό της Ελλάδας, γύρω στα 1950 δίπλα σε ένα ποτάμι και το ενδεχόμενο πλημμύρας του. Υπήρξε επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των μελών της κάθε ομάδας και ανάμεσα στις ομάδες όπου με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού έγινε η εισαγωγή στο πρόβλημα των πλημμυρών και μοιράστηκαν σκέψεις, συναισθήματα, ιδέες, εμπειρίες και πρότερες γνώσεις γύρω από τις πλημμύρες.

Στο ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ εντοπίστηκαν μερικά ακόμη έντονα πλημμυρικά φαινόμενα που έπληξαν τα τελευταία χρόνια τον τόπο μας (Μάνδρα Αττικής, καταστροφή στο Μουζάκι κά). Μέσω εννοιολογικού χάρτη και με αφορμή τις σκηνές της ταινίας τέθηκαν στους μαθητές προβληματισμοί αναφορικά με τις ανθρώπινες δραστηριότητες και τις παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον και αναζητήθηκαν από τις ομάδες τα πιθανά αίτια και οι συνέπειες των πλημμυρών στο περιβάλλον αλλά και στον άνθρωπο. Εξετάστηκαν ζητήματα που συνδέονται με τις πλημμύρες και τέθηκαν κριτικά ερωτήματα προκειμένου να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος των πλημμυρών και ο κατεπείγον χαρακτήρας τους. Με την κατεύθυνση της εκπαιδευτικού έγινε εστίαση στην ουσιαστικής σημασίας πρόληψη και δυνατότητα αποτροπής των πλημμυρών. Με τη χρήση των η/υ κάθε ομάδα ανέλαβε να εντοπίσει τους θεσμούς που είναι υπεύθυνοι για την διαχείριση των πλημμυρών. Κάθε ομάδα ήρθε σε επαφή με τις οδηγίες Προστασίας από τις πλημμύρες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και τέλος προτάθηκαν από την κάθε ομάδα τρόποι αυτοπροστασίας από τις πλημμύρες.

Αποτελέσματα / επίδραση

Τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν ενημερώθηκαν για την κινηματογραφική αποστολή που είχαν να εκπονήσουν. Τους κίνησε, μάλιστα, πολύ το ενδιαφέρον το γεγονός ότι ήταν μια πρόκληση γι΄αυτά καθώς τους ενδιέφερε πολύ ο κινηματογράφος. Τα περισσότερα συνήθιζαν να παρακολουθούν ταινίες στον ελεύθερό τους χρόνο αλλά ποτέ δεν φαντάζονταν ότι θα αναλάμβαναν το ρόλο σκηνοθέτη, σεναριογράφου, μοντάζ, ηθοποιών. Με χαρά αναζήτησαν τις αρμοδιότητες του εκάστοτε ρόλου που ανέλαβαν και έδειχναν ιδιαίτερο ζήλο κατά την εκπόνηση όλου του προγράμματος.

Παρατηρήθηκε μια αγαστή συνεργασία μεταξύ των μελών των ομάδων και ενδιαφέρον να εργαστούν στην ψηφιακή τάξη του σχολείου κάνοντας χρήση του διαδραστικού πίνακα, των chromebooks ή στο εργαστήριο πληροφορικής κάνοντας χρήση των η/υ. Τα παιδιά καθ' όλη τη διάρκεια του προγράμματος έδειχναν την αγωνία τους αναφορικά με το αποτέλεσμα της ταινίας τους ενώ προς το τέλος του προγράμματος άρχισαν να θέτουν τις απορίες τους για την πραγματική ταινία, η οποία τους αποκαλύφθηκε στο τέλος του προγράμματος. Όλα τα μέλη ήταν ενθουσιασμένα με την παραγωγή της ταινίας τους (συνολικά παρήχθησαν 6 ταινίες ~15 λεπτών) και ανέμεναν με ενθουσιασμό τη στιγμή που θα παρουσίαζαν τη δημιουργία τους στις υπόλοιπες ομάδες. Μετά από τον διάλογο μεταξύ των ομάδων και την παραγωγή γραπτών εργασιών διαπραγματεύθηκε το σοβαρό ζήτημα της συνύπαρξης ενός ολόκληρου οικισμού με ένα ποτάμι και το ενδεχόμενο πλημμύρας από αυτό. Με την τελική παρουσίαση της πραγματικής ταινίας του Θεόδωρου Αγγελόπουλου ' Το λιβάδι που δακρύζει' οι ομάδες συνέκριναν τις δημιουργίες τους στο μέτρο του δυνατού , εντόπισαν ομοιότητες, διαφορές με τη δουλειά τους, βρήκαν πολλές αστοχίες τους αλλά ένιωσαν ιδιαιτέρως περήφανοι για το αποτέλεσμά τους. Η δημιουργική αυτή έκφραση των παιδιών με τη χρήση ψηφιακών μέσων έδωσε την ευκαιρία στα παιδιά να αναζητήσουν νέες πληροφορίες για επαγγέλματα που δεν τους ήταν οικεία (παραγωγός, μοντάζ, σεναριογράφος) και τα ευαισθητοποίησε αναφορικά με τη ζωή κοντά σε ποταμούς, τη συμπεριφορά του ανθρώπου απέναντί τους και τα ενδεχόμενα φυσικών καταστροφών.

Κατάφεραν να μοιραστούν ιδέες, εμπειρίες και γνώσεις γύρω από το πρόβλημα των πλημμυρών, οικοδόμησαν νέα γνώση για τις πλημμύρες πάνω στην προϋπάρχουσα με τρόπο διερευνητικό και συνεργατικό, ανέπτυξαν δεξιότητες έρευνας, καταγραφής, συλλογής, επεξεργασίας πληροφοριών και εξαγωγής συμπερασμάτων αναφορικά με την κλιματική αλλαγή, προβληματίστηκαν για τις ανθρώπινες δραστηριότητες και παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον, εντόπισαν πιθανά αίτια και συνέπειες των πλημμυρών στον άνθρωπο και στο περιβάλλον, αντιλήφθηκαν το μέγεθος του προβλήματος, κατανόησαν τη σημασία της πρόληψης για την αποτροπή των πλημμυρών και γνώρισαν τους υπεύθυνους θεσμούς για τη διαχείριση των πλημμυρών όπως και τις οδηγίες προστασίας που παρέχονται απο την Πολιτική Προστασία.

Συνεργασίες

Συνεργασία και άδεια από τον δημιουργό της παραπάνω δραστηριότητας Δημήτρη Ντανόπουλο, δάσκαλο, M.Ed., Ph.D όπως, επίσης και από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της οικογένειας Αγγελόπουλου. Συνεργασία με τον διευθυντή του σχολείου, τους εκπαιδευτικούς των δύο τμημάτων και τους εκπαιδευτικούς των ΤΠΕ, μουσικής και εικαστικών.

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ

Γκατζά Βασιλική, Λατίνης Ανδρέας

Στόχος δράσης

Καλλιέργεια επικοινωνίας, συνεργασίας, κριτικής σκέψης και δημιουργικότητας (Δεξιότητες Μάθησης του 21ου αιώνα). Ανάπτυξη της οικολογικής συνείδησης των μαθητών/-τριών μέσω ενημέρωσης και ευαισθητοποίησής τους στο πρόβλημα των πλημμυρών ως φυσική καταστροφή. Ενδυνάμωση των μαθητών/-τριών στην καλλιέργεια κουλτούρας πρόληψης και μετριασμού των συνεπειών των πλημμυρών στη βάση της βιώσιμης ανάπτυξης με γνώμονα τη συμμετοχική δράση τους. Αξιοποίηση σκηνών από την ταινία «Το Λιβάδι Που Δακρύζει» (2004), του Θόδωρου Αγγελόπουλου, με όχημα τη ζωή ενός κοριτσιού και στόχο τη διαπραγμάτευση του ζητήματος της συνύπαρξης ενός οικισμού με ένα ποτάμι και το ενδεχόμενο της πλημμύρας από αυτό.