grECOtrails: Βιώσιμος Εκπαιδευτικός Τουρισμός – Μαθητική Κοινωνική Επιχείρηση

menu
Εφαρμοσμένα σενάρια/καινοτόμα προγράμματα
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα grECOtrails υλοποιείται στο 1ο ΓΕΛ Σπάτων με στόχο την ανάδειξη του βιώσιμου εκπαιδευτικού τουρισμού μέσα από τη δημιουργία μιας μαθητικής κοινωνικής επιχείρησης. Η δράση εντάσσεται στο πλαίσιο των Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Σταδιοδρομίας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Πολιτιστικά Θέματα) και βασίζεται σε ένα πολυεπιστημονικό μοντέλο μάθησης, όπου οι μαθητές και οι μαθήτριες συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα στάδια ανάπτυξης ενός καινοτόμου ψηφιακού έργου.
Η βασική ιδέα πίσω από τη δημιουργία της grECOtrails προέκυψε από την ανάγκη ύπαρξης ενός οργανωμένου, ανοιχτού αποθετηρίου που να παρέχει σε σχολεία και εκπαιδευτικούς τη δυνατότητα να σχεδιάζουν εκπαιδευτικές εκδρομές με κριτήρια βιωσιμότητας και ουσιαστικής σύνδεσης με τη σχολική ύλη. Οι μαθητές ανέλαβαν την ανάπτυξη μιας ψηφιακής πλατφόρμας (https://grecotrails.edu.gr/) που περιλαμβάνει διαδραστικό χάρτη, ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό (AR/VR, κουίζ, κόμικ, χρονογραμμή, δωμάτια απόδρασης), οδηγό σχεδιασμού βιώσιμων εκδρομών και σύστημα κοινοτικής αξιολόγησης. Παράλληλα, συνεργάστηκαν με επιστημονικούς και πολιτιστικούς φορείς για τη δημιουργία τεκμηριωμένων διαδρομών, με έμφαση στην τοπική πολιτιστική και φυσική κληρονομιά του Δήμου Σπάτων-Αρτέμιδας.
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε βασίζεται στη διερευνητική, βιωματική και συνεργατική μάθηση, με εφαρμογή της μεθόδου project και εργαλείων όπως ο σχεδιασμός επιχειρηματικού πλάνου, η ανάπτυξη ψηφιακού περιεχομένου και η αξιοποίηση των τεχνολογιών αιχμής (AR, VR, Τεχνητή Νοημοσύνη, εργαλεία Web 2.0). Οι μαθητές/τριες εργάστηκαν σε ομάδες με διακριτούς ρόλους (μάρκετινγκ, περιεχόμενο, τεχνολογία, οικονομικά κ.λπ.), προσομοιώνοντας τη λειτουργία μιας πραγματικής επιχείρησης.
Το πρόγραμμα έχει ως βασικό του άξονα την παιδαγωγική αξιοποίηση της επιχειρηματικότητας με κοινωνικό πρόσημο, και προωθεί την εκπαίδευση για τη βιωσιμότητα, την ενίσχυση των ψηφιακών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων και τη διασύνδεση του σχολείου με την τοπική κοινωνία. Η πλατφόρμα λειτουργεί με λογική crowdsourcing, ενισχύοντας τη δημιουργία μιας ανοιχτής κοινότητας μάθησης μεταξύ σχολείων, εκπαιδευτικών και φορέων.
Η grECOtrails έχει συμμετάσχει σε διαγωνισμούς εκπαιδευτικής καινοτομίας (Junior Achievement, Envolve Entrepreneurship Gr), έχει λάβει υποστήριξη από φορείς όπως ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, και αναπτύσσει δίκτυο συνεργασιών με πανεπιστήμια και οργανισμούς όπως το The Tipping Point in Education.
Η εκπαιδευτική αξία της δράσης έγκειται στη συστημική σύνδεση γνωστικών αντικειμένων (Πολιτική Παιδεία, Οικονομικά, Ιστορία, Πληροφορική) με τη σχολική ζωή, την κοινότητα και την περιβαλλοντική/πολιτιστική συνείδηση. Οι μαθητές και οι μαθήτριες λειτουργούν ως φορείς αλλαγής, αναπτύσσοντας στάσεις υπευθυνότητας, καινοτομίας και συνεργασίας.
Η συμμετοχή των μαθητών και μαθητριών στο πρόγραμμα grECOtrails είχε πολυεπίπεδη, ουσιαστική και μετρήσιμη επίδραση τόσο σε ατομικό και μαθησιακό επίπεδο, όσο και στο σχολείο και την ευρύτερη κοινότητα. Καταρχάς, οι μαθητές/τριες κατανόησαν σε βάθος την έννοια του βιώσιμου τουρισμού, ανέπτυξαν κριτική στάση απέναντι σε σύγχρονες τουριστικές πρακτικές και εντόπισαν την ανάγκη εναλλακτικών, εκπαιδευτικά εμπλουτισμένων προσεγγίσεων. Μέσα από τη δημιουργία της μαθητικής κοινωνικής επιχείρησης ήρθαν σε επαφή με τις βασικές αρχές της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, της οικονομικής διαχείρισης, της διαφήμισης και της επικοινωνίας με το κοινό, αποκτώντας εμπειρία που ξεπερνά το πλαίσιο της θεωρητικής διδασκαλίας.
Σε επίπεδο δεξιοτήτων, οι μαθητές συνεργάστηκαν αποτελεσματικά σε ομάδες, ανέλαβαν ρόλους, ανέπτυξαν πρωτοβουλίες και καλλιέργησαν δεξιότητες project management. Η έντονη χρήση ψηφιακών εργαλείων και αναδυόμενων τεχνολογιών (όπως επαυξημένη και εικονική πραγματικότητα, δημιουργία διαδραστικού περιεχομένου και σχεδιασμός ψηφιακών παιχνιδιών) ενίσχυσε σημαντικά τις ψηφιακές τους δεξιότητες και ανέδειξε τη δημιουργικότητά τους μέσα από αυθεντικά μαθησιακά προϊόντα. Επιπλέον, έμαθαν πώς να επιλύουν προβλήματα με βάση πραγματικές ανάγκες και να μετατρέπουν μια ιδέα σε εφαρμοσμένο αποτέλεσμα με κοινωνικό αντίκτυπο.
Η συμμετοχή τους σε δράσεις εξωστρέφειας (όπως πανελλήνιοι διαγωνισμοί, παρουσιάσεις σε κοινό, επαφή με επαγγελματίες και φορείς) τους έδωσε τη δυνατότητα να εκφραστούν δημόσια, να υποστηρίξουν τις ιδέες τους με επιχειρήματα και να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους. Μέσα από τις βιωματικές επισκέψεις και τη συνεργασία με επιστήμονες και πολιτιστικούς φορείς, οι μαθητές και οι μαθήτριες διεύρυναν τους επαγγελματικούς τους ορίζοντες και εμπλούτισαν το προσωπικό τους «προφίλ» με εμπειρίες που σχετίζονται με την ενεργό πολιτειότητα,την καινοτομία και την υπεύθυνη επιχειρηματικότητα.
Οι ίδιοι οι μαθητές περιγράφουν την εμπειρία τους με τρόπο που επιβεβαιώνει την επιτυχία της δράσης: «Ήταν η πρώτη φορά που νιώσαμε ότι αυτό που κάνουμε μπορεί να έχει πραγματικό αντίκτυπο.», «Έμαθα πώς να παρουσιάζω δημόσια μια ιδέα, να την τεκμηριώνω και να την υπερασπίζομαι.», «Με ενθουσίασε το ότι καταφέραμε να φτιάξουμε κάτι δικό μας που μπορεί να μείνει.»
Τα μετρήσιμα αποτελέσματα της δράσης είναι ενδεικτικά της έντασης και της ποιότητας της εμπλοκής: συμμετείχαν 24 μαθητές/τριες από διαφορετικές τάξεις, παράχθηκαν 13 ψηφιακά εκπαιδευτικά προϊόντα (όπως διαδραστικός χάρτης, οδηγός βιώσιμων εκδρομών, ψηφιακό παιχνίδι, infographics, εκπαιδευτικό βίντεο, escape room), αναπτύχθηκαν 5 συνεργασίες με εξωτερικούς επιστημονικούς και πολιτιστικούς φορείς και 3 χορηγικές υποστηρίξεις, πραγματοποιήθηκαν 3 εκπαιδευτικές επισκέψεις (Αρχαιολογικός Χώρος Βραυρώνας, υγροβιότοπος Βραυρώνας, Βαρκελώνη), και καταγράφηκε συμμετοχή σε 2 πανελλήνιους διαγωνισμούς (Junior Achievement και Envolve). Η δράση προβλήθηκε από τουλάχιστον 6 μέσα, μεταξύ των οποίων ο τηλεοπτικός σταθμός ANT1, η κοινωνική επιχείρηση ΣΧΕΔΙΑ, και ηλεκτρονικά έντυπα τοπικής και πανελλαδικής εμβέλειας. Ιδιαίτερη σημασία είχε η διάχυση του έργου μέσω της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής, που προώθησε το πρόγραμμα σε όλα τα σχολεία της περιοχής.
Σε επίπεδο σχολικής κοινότητας, η δράση ενίσχυσε τη σύνδεση του σχολείου με την τοπική κοινωνία, αναβάθμισε την εικόνα του σχολείου ως φορέα καινοτομίας και βιώσιμης εκπαιδευτικής δράσης, και δημιούργησε παρακαταθήκη για επανάληψη ή εξέλιξη του έργου από επόμενες ομάδες μαθητών/τριών. Η grECOtrails λειτούργησε ως μοντέλο εκπαιδευτικής καινοτομίας που μπορεί να μεταφερθεί, να εμπνεύσει και να προσαρμοστεί σε άλλες σχολικές μονάδες, ενισχύοντας το όραμα για μια εκπαίδευση που είναι βιωματική, κοινωνικά συνδεδεμένη και παιδαγωγικά ενεργή.
Ως ομάδα εκπαιδευτικών, διαπιστώσαμε με ικανοποίηση ότι οι στόχοι που είχαμε θέσει όχι μόνο επιτεύχθηκαν, αλλά σε πολλές περιπτώσεις ξεπεράστηκαν, χάρη στην ενθουσιώδη, υπεύθυνη και δημιουργική συμμετοχή των μαθητών/τριών. Το ουσιαστικότερο αποτέλεσμα, όμως, είναι ότι μέσα από αυτήν τη δράση, οι μαθητές/τριες βίωσαν τη μάθηση ως κάτι ζωντανό και χρήσιμο, χτίζοντας κάτι δικό τους που μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για άλλες σχολικές κοινότητες.
Για την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος grECOtrails, αξιοποιήθηκε ένα δυναμικό δίκτυο συνεργασιών με φορείς από τον χώρο της εκπαίδευσης, της τεχνολογίας, του πολιτισμού και της τοπικής κοινωνίας, καλύπτοντας ανάγκες χρηματοδότησης, θεωρητικής τεκμηρίωσης, υλικής υποστήριξης και προβολής. Ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών αποτέλεσε βασικό μας χορηγό, ενώ η ARTSTEPS μάς παρείχε πρόσβαση σε εργαλεία εικονικής πραγματικότητας για την ανάπτυξη διαδραστικών εκπαιδευτικών εκθέσεων. Η επιχείρηση εκτυπώσεων ΑΙΧΜΗ υποστήριξε πρακτικά την προετοιμασία του εκθεσιακού μας περιπτέρου στην Εμπορική Μαθητική Έκθεση του Junior Achievement Greece, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της δημόσιας εικόνας της δράσης. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία μάς διέθεσε επιστημονικό υλικό για τη δημιουργία ψηφιακού εκπαιδευτικού παιχνιδιού με θέμα τη βιοποικιλότητα, ενώ το Λύκειο Ελληνίδων Σπάτων και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σπάτων στήριξαν την εκπαιδευτική ομάδα με πολιτιστικό και φωτογραφικό υλικό που ενσωματώθηκε στα τελικά προϊόντα.
Η θεωρητική τεκμηρίωση του προγράμματος ενισχύθηκε από τη συνεργασία με την κα Χατζηαντωνίου, διδάσκουσα του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθώς και από συνεργασίες με πανεπιστημιακά τμήματα του ΕΚΠΑ και του ΟΠΑ, με στόχο την επιστημονική υποστήριξη και τη διασύνδεση με την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επιπλέον, ενταχθήκαμε στο πρόγραμμα The Tipping Point in Education, δίνοντας τη δυνατότητα στους/τις μαθητές/τριες να συνομιλήσουν με επιστήμονες για τη βιωσιμότητα, ενώ η συμμετοχή μας στους διαγωνισμούς Junior Achievement Greece και Envolve Entrepreneurship συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής σκέψης και στην εξωστρέφεια του έργου.
Η προβολή της δράσης επιτεύχθηκε μέσω δημοσιεύσεων σε τοπικά και πανελλήνια ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, παρουσίασης στην τηλεόραση του ANT1, καθώς και από τη ΣΧΕΔΙΑ, μία κοινωνική επιχείρηση με σημαντικό αποτύπωμα στον χώρο της κοινωνικής ευαισθητοποίησης. Παράλληλα, αξιοποιήθηκαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι ιστοσελίδες του σχολείου και η ιστοσελίδα της επιχείρησης (https://grecotrails.edu.gr) για τη συνεχή ενημέρωση του κοινού. Ιδιαίτερα σημαντική για τη διάχυση της καλής πρακτικής υπήρξε η στήριξη της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής, μέσω της οποίας η δράση προωθήθηκε και κοινοποιήθηκε σε όλα τα σχολεία της Ανατολικής Αττικής, ενισχύοντας την αναγνωρισιμότητα και τη μεταδοσιμότητα του έργου μας σε περιφερειακό επίπεδο.
Τέλος, το πρόγραμμά μας τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Σπάτων-Αρτέμιδος.
στο τηλέφωνο 210 –
6898593
ή email [email protected]