Το παρόν πρόγραμμα ανήκει στη θεματική «Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την
Αειφόρο Ανάπτυξη». Αφορμή για το σχεδιασμό του προγράμματος
αποτέλεσε η ανάγκη διαμόρφωσης κατάλληλων στάσεων και δεξιοτήτων στα παιδιά
μικρής ηλικίας, σχετικά με σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα. Οι σύγχρονες
κοινωνίες, των οποίων κύρια πρακτική αποτελεί η υπερκατανάλωση αγαθών
καταφεύγουν αναπόφευκτα σε κατασπατάληση φυσικών πόρων και ενέργειας,
καθώς και στην παραγωγή τεράστιου όγκου απορριμμάτων. Είναι σαφές ότι εάν οι σύγχρονες κοινωνίες επιδιώκουν μία βιώσιμη μελλοντική
πορεία, είναι απαραίτητο να οργανώσουν την ορθολογική διαχείριση των
απορριμμάτων τους με έμφαση στη μείωση της παραγωγής των προϊόντων και την
ανακύκλωσή τους. Επομένως, η αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών και η ανάληψη
δράσης είναι προαπαίτηση για τους μελλοντικούς πολίτες ολόκληρου του πλανήτη.
Αφόρμηση
Παρουσιάζονται στα παιδιά εικόνες ώστε να γίνει εισαγωγή στο θέμα και να διερευνηθούν οι γνώσεις και οι εμπειρίες τους για τα απορρίμματα.
Εργαστήριο 1ο: Τι γίνεται με τα άχρηστα;
Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη με θέμα" Τί είναι σκουπίδια;" Συζητήσαμε στην ολομέλεια της τάξης σχετικά με το θέμα των σκουπιδιών και δημιουργήσαμε έναν εννοιολογικό χάρτη με τη μέθοδο της ιδεοθύελλας. Συγκεκριμένα, τα παιδιά απάντησαν στις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Τι είναι σκουπίδια;
- Πού έχετε δει σκουπίδια;
- Πού νομίζετε ότι υπάρχουν σκουπίδια;
- Τι νομίζετε ότι υπάρχει στο δρόμο που έχει σχέση με τα σκουπίδια;
- Εσείς τι κάνετε με τα σκουπίδια;
- Τι θα είχε ενδιαφέρον να ψάξουμε σε σχέση με τα αντικείμενα που δεν χρειαζόμαστε πια;
Έπειτα τα παιδιά φαντάστηκαν ότι από κάπου έρχεται μια δυσάρεστη μυρωδιά και εξέφρασαν μέσω μη λεκτικής επικοινωνία δηλαδή, με τα συναισθήματα, τις εκφράσεις του προσώπου και του σώματος, τις σκέψεις τους, σχετικά με την άσχημη μυρωδιά που υπήρχε στο σχολείο, έτσι εστίασαν στο θέμα των απορριμάτων. Μετέπειτα, υλοποιήσαμε φύλλο εργασίαςμε τίτλο: “Τι είναι αυτή η άσχημη μυρωδιά; Από που έρχεται και γιατί;” και με τον τρόπο αυτό αποτύπωσαν ό,τι γνώριζαν σχετικά με τη διαχείριση των άχρηστων αντικειμένων.
Εργαστήριο 2ο: Ας δούμε τι συμβαίνει γύρω μας
Παρακολουθούμε το video: «HD Peri Poll»
Οι μαθητές/τριες παρακολουθούν ένα βίντεο και καλούνται να παρατηρήσουν, να συγκρίνουν και να διαχειριστούν κριτικά τις πληροφορίες. Στη συνέχεια, φτάνουν σε συμπεράσματα σε σχέση με την προσωπική τους κατάσταση. Πως θα ήταν ο τόπος τους με καλή διαχείριση απορριμμάτων και πως με κακή διαχείριση. Συζητήσαμε σχετικά με τα αποτελέσματα που αποφέρει η σωστή διαχείριση των σκουπιδιών από τον άνθρωπο.
Αναρωτηθήκαμε στη συνέχεια, πώς θα ήταν ο τόπος μας αν όλοι μας εφαρμόζαμε σωστές πρακτικές διαχείρισης των απορριμμάτων και πώς θα ήταν σε αντίθετη περίπτωση. Για τον λόγο αυτό, εργαστήκαμε με φύλλο εργασίας.
Εργαστήριο 3ο: Και τι κάνουμε με τα σκουπίδια;
Οι μαθητές/τριες παρακολουθούν εκπαιδευτικό βίντεο για τον μπλε κάδο και τη διαδικασία της ανακύκλωσης. Ενημερώνονται για την επιλογή των ειδών, τη σωστή προετοιμασία και απόρριψή τους (οργανικά -ανακυκλώσιμα, σωστό είδος-κάδος, καθαριότητα, όχι συσκευασίες σε σακούλες). Οι μαθητές/τριες καταγράφουν τα απορρίμματα της τάξης και τους τρόπους διαχείρισής τους. Αναγνωρίζουν τη σήμανση της ανακύκλωσης. Συζητούν για τα ευρήματά τους στην ολομέλεια . Καλούνται να παρατηρήσουν ,να συγκρίνουν και να διαχειριστούν κριτικά τις πληροφορίες. Μέσα από παιχνίδια κατατάσσουν τα ανακυκλώσιμα σε κατηγορίες (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, αλουμίνιο-λευκοσίδηρος).
Εργαστήριο 4ο: Ας δούμε τι συμβαίνει γύρω μας.
Παρατηρούμε φωτογραφίες από τους μπλε κάδους της περιοχής και του τόπου μας. Εντοπίζουμε τα προβλήματα ως προς τη διαδικασία ανακύκλωσης από τους πολίτες. Τα παιδιά εκφράζουν τις απόψεις τους για τα προβλήματα που δημιουργεί η ανθρώπινη συμπεριφορά, συζητάνε για ανθρώπινες ενέργειες που φροντίζουν το περιβάλλον κι εκείνες που το καταστρέφουν. Επιχειρηματολογούν στην ολομέλεια.
Εργαστήριο 5ο: Ας δώσουμε εξηγήσεις και στα προβλήματα λύσεις.
Τα παιδιά συμπληρώνουν φύλλο εργασίας με τίτλο: «Σημειώνω όσα παρατήρησα στους μπλε κάδους της περιοχής μου. Είναι σωστός ο τρόπος που γίνεται η απόρριψη των συσκευασιών; Τι λύσεις θα πρότεινα;» Βάσει των φύλλων εργασίας ερμηνεύουν τα προβλήματα από τις ενέργειες των ανθρώπων και δημιουργούν έναν ¨τοίχο προβλημάτων και λύσεων¨, πρόβλημα χαρτοκιβώτια πεταμένα – λύση δίπλωμα χαρτοκιβωτίων πριν τη ρίψη, πρόβλημα απορρίμματα στον μπλε κάδο σε δεμένη σακούλα – λύση πρώτα αδειάζουμε τα απορρίμματα και έπειτα πετάμε τη σακούλα, πρόβλημα καπάκια πάνω στις συσκευασίες- λύση αφαιρούμε τα καπάκια και πετάμε ξεχωριστά. Προτείνεται από τα παιδιά να δείξουν σε όλους τους μεγάλους πώς ανακυκλώνουμε σωστά μέσα από ένα βίντεο, να φτιάξουμε αφίσα με κωδικό (qr code) και να τη δώσουμε στο δήμαρχο για να την τοποθετήσει σε όλους τους μπλε κάδους και οι μεγάλοι να μάθουν να ανακυκλώνουν σωστά. Οι εργασίες των παιδιών αποστέλλονται με email στους γονείς και η επιστολή στη διευθύντρια καθαριότητας και ανακύκλωσης του δήμου Ρόδου.
Εργαστήριο 6ο: Ας δείξουμε σε όλους τι μάθαμε.
Οι μαθητές οργανώνουν και υλοποιούν δράσεις ενημέρωσης της εκπαιδευτικής κοινότητας, του οικογενειακού τους περιβάλλοντος και της κοινωνίας. Δημιουργία αφίσας με χαρτί και κολλάζ, δημιουργία βίντεο και κωδικός (qr code) με τα 5 βήματα για σωστή ανακύκλωση ,διαμοιρασμός μέσω utube.Παρουσίαση του σχεδίου στις άλλες τάξεις του νηπιαγωγείου, στις πρώτες τάξεις του δημοτικού και στη διευθύντρια καθαριότητας και ανακύκλωσης, μέσα από τα μέσα δικτύωσης και το utube πραγματοποιείται η διάχυση. Η ιδέα των παιδιών έχει προβληματίσει έντονα τη διεύθυνση στην καθαριότητα.