Δάση: Ο Πολύτιμος Θησαυρός της Φύσης

Πρωτοβουλία

Δάση: Ο Πολύτιμος Θησαυρός της Φύσης

ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΕ ΑΠΟ

ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΑΠΩΝ

Το σχολείο μας, ένα από τα πρώτα σχολεία που χαρακτηρίστηκαν ως διαπολιτισμικά, βρίσκεται σε μια ακριτική περιοχή με πολυπολιτισμικό πληθυσμό. Χριστιανοί, μουσουλμάνοι Ρομά, παλιννοστούντες από την πρώην ΕΣΣΔ συνυπάρχουν αρμονικά. Μέσα από την διαπολιτισμική προσέγγιση, προωθούμε την εποικοδομητική διαπλοκή των πληθυσμιακών ομάδων, την πολιτιστική επικοινωνία και τον διάλογο. Παράλληλα, καθώς το σχολείο μας βρίσκεται σε μια από τις λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομικά περιοχές της Ελλάδας, προσφέρουμε στους μαθητές μας νέες εμπειρίες, εμπειρίες ζωής και μάθησης, που ίσως δεν θα μπορούσαν να αποκτήσουν έξω από το σχολείο. Ο εμπλουτισμός της μαθησιακής διαδικασίας, η συμμετοχή σε δράσεις και εκδηλώσεις όχι μόνο γνωστικού, αλλά και πολιτιστικού ενδιαφέροντος, καινοτόμα προγράμματα, ευρωπαϊκά προγράμματα, εκδρομές είναι κάποιες από τις διαστάσεις που έχουμε ενσωματώσει στη σχολική ζωή και διευρύνουμε χρόνο με το χρόνο. Στο σχολείο μας έχει απονεμηθεί η ετικέτα eTwinning, η οποία πιστοποιεί και επιβραβεύει την αφοσίωσή μας στις αρχές της καινοτομίας, της συμπερίληψης και της συνεργασίας μεταξύ εκπαιδευτικών, μαθητών και της ευρύτερης εκπαιδευτικής κοινότητας. Επιπλέον, ως μέλος του Δικτύου Σχολείων Πρεσβευτών για τους Παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, προωθούμε ενεργά τις αρχές της βιωσιμότητας, υιοθετώντας βιώσιμες πρακτικές και ενσωματώνοντας έννοιες βιωσιμότητας διαθεματικά στο πρόγραμμα σπουδών. Συνεργαζόμαστε με την τοπική κοινότητα και ενθαρρύνουμε τους μαθητές να αναλάβουν πρωτοβουλίες δράσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο σχολείο και στην κοινότητά τους. Πιστεύουμε ότι η εκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι απαραίτητη για ένα πιο δίκαιο και βιώσιμο μέλλον.

Διευθυντής Σχολείου

Φωτεινή Δερτούζου

Επικοινωνία με σχολείο

Περιγραφή

Το εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα στοχεύει στην ανάδειξη του ζωτικού ρόλου των δασών για τον πλανήτη μας. Η πυρκαγιά που απείλησε το τοπικό δάσος πριν από δύο χρόνια αποτέλεσε το έναυσμα για τη δημιουργία αυτού του προγράμματος, το οποίο προσεγγίζει ολιστικά την αξία των δασικών οικοσυστημάτων. Οι μαθητές και οι μαθήτριες ανακαλύπτουν τις πολλαπλές διαστάσεις των δασών: την οικολογική τους σημασία ως καταφύγια βιοποικιλότητας και ρυθμιστές του κλίματος, καθώς και την πολιτιστική και εκπαιδευτική τους αξία προσφέροντας παράλληλα πολύτιμες ευκαιρίες μάθησης και επιστημονικής παρατήρησης.

Η συμμετοχή στο δίκτυο "Μαθαίνω για Οικοσυστήματα και Δάση" της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης προσφέρει πρόσβαση σε εξαιρετικό εκπαιδευτικό υλικό και φύλλα εργασίας. Μέσω ερευνητικών και βιωματικών δραστηριοτήτων, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν βαθύτερη κατανόηση των απειλών που αντιμετωπίζουν τα δάση και να αναπτύξουν ουσιαστική σχέση με τη φύση. Απώτερος στόχος είναι η καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης που θα τους ωθήσει στην ενεργό συμμετοχή για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος.

Δραστηριότητες του προγράμματος

Δάση και Βιοποικιλότητα

Μελέτη Δασικού Οικοσυστήματος:

Ενημέρωση των μαθητών σχετικά με τις έννοιες του δασικού οικοσυστήματος και τα είδη δασών που υπάρχουν στον πλανήτη. Σε ομάδες οι μαθητές μελετούν το φυλλάδιο για τα Δάση της Ελλάδας της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης και συμπληρώνουν το αντίστοιχο φύλλο εργασίας.
Εννοιολογικός χάρτης Προϊόντων και Πόρων Δάσους: Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη για διάφορα προϊόντα που προέρχονται από τα δάση (π.χ., ξυλεία, χαρτί, φάρμακα, τρόφιμα).
Ινφογράφημα ‘Δάση και Κλιματική Αλλαγή’ που αφορά τον καίριο ρόλο των δασών στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Δάση και Τροφικές Αλυσίδες: Ενημέρωση για τον κύκλο της ζωής και τις έννοιες του ‘παραγωγού’, ‘καταναλωτή 1ης, 2ης, 3ης τάξης’ και ‘αποικοδομητή’. Εξάσκηση μέσω ψηφιακής εφαρμογής στο Φωτόδεντρο με τις τροφικές αλυσίδες και με φύλλα εργασίας στην τάξη.
Ψηφιακή Παρουσίαση Ζώων στα δάση της οροσειράς της Ροδόπης και δημιουργία podcast με συνεντεύξεις με κάποια από αυτά, κυρίως τα απειλούμενα.
Δράσεις πεδίου στο ‘Δεντράκι’: Παρατήρηση και καταγραφή σε φύλλα εργασίας στοιχείων της χλωρίδας που υπάρχει στο κοντινό δασύλλιο (αριθμός και είδος δέντρων και θάμνων, ύψος δέντρων) και δημιουργία infographic με τα είδη βλάστησης. Συμμετοχή στις Παγκόσμιες Μέρες Δράσης 2025 που συντονίζει το Ίδρυμα για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (FEE)

Δάσος και Κίνδυνοι

Εκδρομή στο Δάσος Ιμέρου και βιωματικές δραστηριότητες για την προστασία του Δάσους από την πυρκαγιά σε συνεργασία με το ΚΕΠΕΑ Μαρώνειας.
Δημιουργία φυλλαδίου για μέτρα προστασίας σε περίπτωση πυρκαγιάς για να το μοιράσουν στην τοπική κοινότητα.

Δάση και Τέχνη

Μακέτα Δασικής Ζωής: Δημιουργία μιας ομαδικής μακέτας που απεικονίζει τη ζωή στο δάσος, χρησιμοποιώντας διάφορα ανακυκλώσιμα υλικά όπως χρωματιστά χαρτιά, χαρτόνια και καπάκια από μπουκάλια.
Περιβαλλοντική Τέχνη: Καλλιτεχνικές Δημιουργίες των μαθητών στο χώρο του δάσους με φυσικά υλικά όπως φύλλα, πευκοβελόνες, κουκουνάρια, βελανίδια και άλλα.
Τραγούδι του Δάσους: Δημιουργία ενός τραγουδιού για το δάσος με πρωτότυπους στίχους από τα παιδιά και την υπεύθυνη εκπαιδευτικό και μουσική από εφαρμογή Τεχνητής Νοημοσύνης.
Δάση και Λογοτεχνία: ‘Το μεγάλο δέντρο Καπόκ’: Παρουσίαση του βιβλίου σχετικού με τον πολύτιμο ρόλο ενός δέντρου στο διατήρηση του οικοσυστήματος σε ένα τροπικό δάσος του Αμαζονίου. Παρουσίαση για το τροπικό δάσος και διαδραστική δραστηριότητα για τα ζώα που ζουν σε αυτό.
Θεατρικό Δρώμενο: Συμμετοχή σε ένα θεατρικό δρώμενο όπου οι μαθητές ζωντανεύουν τους χαρακτήρες του βιβλίου με πρωτότυπους διαλόγους, μουσική, χορό και τραγούδι.
Δάση και Μύθοι: Έρευνα και παρουσίαση μύθων και παραδόσεων σε διάφορους πολιτισμούς
Βιβλίο κόμικ: Δημιουργία βιβλίου κόμικ με τέσσερις σούπερ ήρωες- φύλακες του περιβάλλοντος που αντλούν τις υπερδυνάμεις τους από ένα από τα τέσσερα στοιχεία της φύσης.

Δάση και Κοινότητα

Καθαρισμός Δάσους: Οργάνωση τοπικού καθαρισμού στο δάσος του λόφου ‘Δεντράκι’.
Αφίσα για την Προστασία του Δάσους: Σχεδιασμός και δημιουργία ζωγραφισμένων στο χέρι αφισών με μηνύματα για την προστασία των δασών, τις οποίες μπορούν να αναρτήσουν στο σχολείο.
Επίσκεψη στο νηπιαγωγείο: Παρουσίαση των αφισών και του φυλλαδίου για την πρόληψη των πυρκαγιών από τους μαθητές και μαθήτριες της Δ΄ τάξης στο τοπικό νηπιαγωγείο.
Εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Δασών στο σχολείο.

Αποτελέσματα / επίδραση

Η δημιουργία σχετικής ιστοσελίδας με τίτλο «Δάση: Ο πολύτιμος θησαυρός της φύσης», η οποία φιλοξενεί το σύνολο των δραστηριοτήτων, συνέβαλε σημαντικά στη διάχυση του έργου. Η ιστοσελίδα, που είναι προσβάσιμη μέσω του σχολικού ιστότοπου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, λειτουργεί ως οδηγός αναφοράς παρέχοντας το πρωτότυπο υλικό και τις δράσεις ως πηγή έμπνευσης για τη σχολική και ευρύτερη κοινότητα. Παράλληλα, το έργο προβλήθηκε μέσω άρθρου στον τοπικό τύπο, ενώ προγραμματίζεται η παρουσίασή του στην ανοιχτή εκδήλωση του σχολείου στο τέλος της σχολικής χρονιάς.

Η συνεργασία με το περιβαλλοντικό δίκτυο "Μαθαίνω για τα οικοσυστήματα και τα δάση" της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης αποδείχθηκε ιδιαίτερα γόνιμη. Το πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό του δικτύου αξιοποιήθηκε στην τάξη και σε δράσεις πεδίου είτε αυτούσιο είτε προσαρμοσμένο στις μαθησιακές ανάγκες των μαθητών/τριών με φύλλα εργασίας που δημιούργησαν οι εκπαιδευτικοί. Προγραμματίζεται η συνέχιση της συμμετοχής στο δίκτυο και η επέκταση της χρήσης του υλικού σε περισσότερες τάξεις κατά το επόμενο σχολικό έτος. Επιπλέον η ενεργή συμμετοχή των μαθητών/τριών στις ‘Παγκόσμιες Ημέρες Δράσης 2025’ που συντονίζει το Ίδρυμα για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση FEE ενίσχυσε σημαντικά την κατανόηση της καθοριστικής συμβολής τους στη διατήρηση και προστασία του τοπικού δασικού οικοσυστήματος.

Η αξιολόγηση του έργου μέσω ερωτηματολογίου που συμπλήρωσαν οι μαθητές επιβεβαίωσε την επίτευξη των βασικών στόχων όπως την ενίσχυση της δημιουργικότητας, τον εμπλουτισμό των γνώσεων, την καλλιέργεια δεξιοτήτων συνεργασίας και επικοινωνίας, την ανάπτυξη του αισθήματος του ενεργού πολίτη και την ενδυνάμωση της περιβαλλοντικής συνείδησης.

Συνεργασίες

ΚΕΠΕΑ ΜΑΡΩΝΕΙΑΣ

Συμμετοχή στο δίκτυο ‘Μαθαίνω για τα Οικοσυστήματα και τα Δάση’ της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Συμμετοχή στις Παγκόσμιες Μέρες Δράσης (Global Action Days) του Foundation for Environmental Education (FEE)

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ

Βασιλική Κωσταρά, Δήμητρα Δημητρακοπούλου, Μαρίνα Μπανταλίδου, Φωτεινή Δερτούζου

Στόχος δράσης

1. Περιβαλλοντική Ευαισθητοποίηση: • Να αναπτύξουν οι μαθητές θετική στάση απέναντι στο φυσικό περιβάλλον και ιδιαίτερα τα δάση. • Να κατανοήσουν τη σημασία της προστασίας των δασών για τον πλανήτη. 2. Κοινωνική Ευθύνη: • Να αναπτύξουν δεξιότητες ενεργού πολίτη μέσω συμμετοχής σε περιβαλλοντικές δράσεις. 3. Καλλιέργεια Δεξιοτήτων Συνεργασίας: • Να μάθουν να εργάζονται ομαδικά σε διάφορες δραστηριότητες. • Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και σεβασμού προς τις απόψεις των άλλων. Ειδικοί Στόχοι: 1. Κατανόηση Οικοσυστήματος: • Να αναγνωρίζουν τα βασικά στοιχεία ενός δασικού οικοσυστήματος (π.χ. δέντρα, ζώα, έδαφος). • Να κατανοήσουν την έννοια της τροφικής αλυσίδας μέσα στο δασικό περιβάλλον. 2. Αναγνώριση Βιοποικιλότητας: • Να εξερευνήσουν την ποικιλομορφία της χλωρίδας και πανίδας στα δάση κυρίως της περιοχής τους. • Να κατανοήσουν τη σημασία της βιοποικιλότητας για την υγεία του πλανήτη. 3. Κατανόηση Φυσικών Πόρων: • Να αναγνωρίζουν καθημερινά προϊόντα που προέρχονται από τα δάση. • Να κατανοήσουν τη βασική ιδέα της αειφόρου χρήσης των δασικών πόρων. 4. Κατανόηση Κλιματικής Αλλαγής: • Να κατανοήσουν τον πολύτιμο ρόλο των δασών στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. • Να αποτυπώσουν το ρόλο αυτό σε ινφογράφημα . 5. Ανάπτυξη Καλλιτεχνικής Έκφρασης: • Να εκφράσουν τις γνώσεις και τα συναισθήματά τους για τα δάση μέσω διαφόρων μορφών τέχνης. • Να αναπτύξουν την παρατηρητικότητά τους για τα φυσικά στοιχεία του δάσους. 6. Βελτίωση Γλωσσικών Δεξιοτήτων: • Να εξασκηθούν στην προφορική και γραπτή έκφραση μέσω των δραστηριοτήτων του πρότζεκτ.